ارتودنسی چیست؟

ارتودنسی چیست؟

دسته بندی : ارتودنسی

کلمه ارتودنسی (یا ارتودونسی) معادل فارسی لغت لاتین “Orthodontics” است و یکی از اولین و مهمترین رشته های تخصصی دندانپزشکی می باشد.این کلمه از دو بخش تشکیل شده است: "ارتو" (Ortho) به معنای راست یا ردیف کردن و "دونت" (dont) که به معنای دندان که ترجمه آن "ردیف کردن دندان" است. مهد این دانش نیز مانند بسیاری از علوم دیگر در آمریکاست. پیشگامان این رشته تخصصی یعنی اولین متخصصان ارتودنسی مانند " اِدوارد اَنگِل" و "نورمن ویلیام کینگزلی" هر دو آمریکایی بودند و بیش از یک قرن قبل این رشته را در دندانپزشکی پایه گذاری کردند.

 

امروزه متخصص ارتودنسی به شخصی اطلاق می گردد که پس از طی کردن دوره دندانپزشکی عمومی (حدود 6 سال) بتواند دوره تخصصی ارتودنسی را که آن هم حدود 4-3 سال است با موفقیت طی کند و مهارتهای علمی و عملی لازم را کسب نماید. هدف اصلی تخصص ارتودنسی مرتب کردن دندان های نامنظم و اصلاح مشکلات اسکلتی و فکی بیمار است.بهترین سن برای آغاز درمان ارتودنسی دوره نوجوانی است ولی با توجه به نوع و شدت مشکل دندانی یا فکی می تواند درمان زودتر یا دیرتر صورت پذیرد. دو نوع کلی درمان های ارتودنسی، ارتودنسی ثابت و متحرک است. در ارتودنسی ثابت، دستگاه های ارتودنسی به دندان ها متصل شده و در نتیجه بیمار نمی تواند آنها را از دهان خود خارج کند، ولی در ارتودنسی متحرک بیمار می تواند دستگاه را از روی دندان های خود بردارد. البته برداشتن دستگاه محدود به زمان های کوتاهی در طول شبانه روز مثلا هنگام غذا خوردن یا مسواک زدن است. بر خلاف تصور عموم، درمان ارتودنسی محدود به دوره سنی خاصی نیست و در تمام طول عمر افراد قابل انجام است، هرچند زمان طلایی درمان ارتودنسی در دوره نوجوانی است.به این دلیل به والدین توصیه می شود معاینه تخصصی ارتودنسی را برای فرزندان نوجوان خود در نظر داشته باشند.

علت بی نظمی دندان ها و مشکلات فکی

مانند بسیاری از بیماری ها و ناهنجاری های دیگر، مشکلات فکی و بی نظمی دندانی نیز ریشه در عوامل ارثی (ژنتیکی) و تاثیرات محیطی دارد. برخی عادات نادرست مانند مکیدن انگشت یا از دست رفتن زودهنگام دندان های شیری می توانند مشکلات ارتودنسی را در فرد ایجاد یا دست کم تشدید نمایند. البته مشکلاتی مثل بزرگ یا جلو بودن فک پایین بیشتر ریشه ارثی دارد. نوع درمانی که متخصص ارتودنسی پیشنهاد می کند به عوامل متعددی وابسته است از جمله نوع مشکل ارتودنسی، شدت بی نظمی دندانی یا ناهجاری فکی، سن بیمار، داشتن زمینه ژنتیکی مشکل فکی در خانواده، انتظارات بیمار، وضعیت عمومی سلامت فرد و ... .

انواع ارتودنسی

انواع ارتودنسی

درمان های ارتودنسی تنوع و گستردگی فراوانی دارند.

این تنوع ریشه در انواع بسیار گوناگون ناهنجاری های دندانی و فکی دارد.

بطور کلی انواع ارتودنسی شامل ارتودنسی ثابت و متحرک است، ولی این درمان ها نیز زیرشاخه های متعددی دارند.

 


 

انواع ارتودنسی متحرک (پلاک) :

١- پلاک ارتودنسی با سیم فلزی

٢-پلاک ارتودنسی شفاف بدون سیم  فلزی

پلاک های شفاف که اجزای فلزی ندارند، محدودیت بیشتری از نظر حرکت دادن دندانها دارند و غالبا به عنوان ارتودنسی نگهدارنده (پس از پایان ارتودنسی ثابت) بکار می رود.

همچنین برخی دستگاه های ارتودنسی متحرک یک تکه هستند در حالیکه برخی دیگر دو جزء جداگانه برای فک بالا و پایین دارند. این نوع اخیر باعث بهبود همکاری بیمار می شود زیرا تداخل کمتری در صحبت کردن بیمار دارد.

گاهی به دستگاه ارتودنسی متحرک، اجزای خارج دهانی نیز اضافه می شود. این موارد معمولا در کودکان دچار مشکلات فکی مانند جلو بودن فک بالا بکار می رود.

دستگاه ارتودنسی متحرک تاثیر محدودی در حرکت دندانها دارد بنابراین کاربرد عمده آن در کودکان (برای حرکات دندانی جزئی یا درمان مشکلات فکی) و یا درمان ارتودنسی نگهدارنده بزرگسالان است.

با توجه به متحرک بودن این نوع دستگاه ها، شرط اصلی موفقیت آنها همکاری مستمر بیمار است.

بیمار به راحتی می تواند پلاک متحرک را خارج کند و دندانها را مسواک بزند.

همچنین پلاک ارتودنسی باید همراه در محیط مرطوب باشد در غیر این صورت تغییر شکل داده و در دهان قرار نمی گیرد. (دستورات حین درمان)

 


 

انواع ارتودنسی ثابت :

دستگاه های ارتودنسی ثابت تنوع بسیار بیشتری دارند. انجام این درمان در صلاحیت متخصص ارتودنسی است.

بخش اصلی دستگاه ارتودنسی ثابت “براکت” یا “نگین” است. براکت قطعه کوچکی است که بر روی دندان چسبانده می شود و نیروی سیم های ارتودنسی از طریق آن به دندان اعمال می شود.

از نظر جنس براکت ارتودنسی، انواع ارتودنسی ثابت شامل براکت فلزی و براکت سرامیکی (شفاف) است.

در اکثر دستگاه های ارتودنسی ثابت، سیم های ارتودنسی بوسیله کش های رنگی کوچک به براکت وصل می شوند ولی در برخی سیستم های جدیدتر مانند دیمون، طراحی براکت نیاز به این کش ها را برطرف نموده است.

بر اساس تشخیص متخصص ارتودنسی، ممکن است بیمار نیاز به کشیدن ٢ تا ۴ دندان دائمی داشته باشد.

برخلاف ارتودنسی متحرک، دستگاه ارتودنسی ثابت به دندانها متصل بوده و امکان خارج کردن آن نیست، بنابراین تمیز کردن دندانها اهمیتی مضاعف دارد.

(بهداشت دهان در ارتودنسی)

همچنین بیمار باید از خوردن غذاهای سفت اجتناب کند تا آسیبی به این دستگاه ها وارد نشود. (تغذیه در ارتودنسی)

معمولا در روزهای اول درمان ارتودنسی ثابت، بیمار اندکی فشار و ناراحتی در دندان های خود احساس می کند.

با رعایت دستورات و راهنمایی های متخصص ارتودنسی، این مشکل بر طرف خواهد شد.

 

این مطلب مفید بود؟ (0)(0)
نظرات (0)
18 دی 1396 - 13:44
بازدید ها: 420

نظرات شما

نظرتون در مورد پست ارتودنسی چیست؟ چی هست ؟

  • Captcha
لطفا به نکات زیر توجه نمایید :
نظرات شما بعد از بررسی توسط پزشک و تایید نمایش داده می شود.
لطفا از بکار بردن کلمات غیر اخلاقی و به دور از فرهنگ ایرانی - اسلامی خودداری فرمایید.