ارتودنسی ثابت

متداولترین نوع درمان ارتودنسی در بزرگسالان، ارتودنسی ثابت است.

در این درمان از براکت (نگین) های سرامیکی یا فلزی کوچکی استفاده می شود. (براکت سرامیکی)

هر یک از براکت ها (Bracket) به یک دندان چسبانده شده و با سیم های سراسری (Arch Wire) به هم وصل می شوند.

بر روی هر براکت یک حلقه ی لاستیکی (O-Ring) قرار می گیرد که سیم را بر روی براکت ثابت خواهد کرد.

در طی درمان سیم ها برای صاف کردن دندان و اصلاح موقعیت فک تنظیم می شوند.

در این نوع درمان، همه اجزا ثابت هستند یعنی بیمار نمی تواند آن را از دهان خود خارج نماید.

ارتودنسی ثابت قابلیتهای فراوانی دارد و مشکلات دندانی و فکی را به سهولت اصلاح می کند.

یکی از مزیت های این نوع ارتودنسی این است که در سقف دهان (کام) بیمار، صفحه ی پلاستیکی قرار نمی گیرد و در نتیجه اختلال در صحبت و غذا خوردن ایجاد نمی شود.

تا زمانیکه بیمار به این دستگاه عادت کند می تواند موم مخصوص ارتودنسی را بر روی براکتها استفاده نماید.

با توجه به عدم امکان خارج کردن دستگاه حین درمان، رعایت بهداشت دهان و دندان اهمیتی مضاعف دارد.

یک سوال معمول: آیا ارتودنسی ثابت برای من مناسب است ؟

در اولین جلسه مشاوره، متخصص ارتودنسی همه گزینه های انتخابی درمان را برای بیمار توضیح می دهد و پس از تهیه مدارک تشخیصی، طرح درمان را با شما به اشتراک خواهد گذاشت.

بنابراین در ویزیت اول مشخص می شود که درمان ارتودنسی ثابت برای بیمار مناسب است یا خیر.

امکان درمان ارتودنسی ثابت در طیف زمانی و سنی گسترده ای وجود دارد. تا زمانیکه کلیت ساختارهای دندانی و دهانی سالم باشند ارتودنسی ثابت میسر است.

بسیاری از بیماران در سنین بازنشستگی برای اصلاح دندانهایشان از این درمان بهره می برند.

ولی بهترین بازه سنی حدود ۱۲-۱۰ سال برای شروع درمان این نوع ارتودنسی است. معمولا تحمل و عادت کردن به دستگاه در کودکان راحت است. البته رعایت بهداشت دهان در بیماران بزرگسال بهتر صورت می گیرد.

مزایا و محدودیتهای درمان ارتودنسی ثابت

 به عقیده دکتر برهمن سبزواری متخصص ارتودنسی در مشهد، ارتودنسی ثابت کنترل و دقت بیشتری برای جابجایی دندانها وجود دارد.

با مرتب و صاف شدن دندانها، گیر غذایی کاهش یافته، بهداشت دهان تسهیل می شود و احتمال بروز پوسیدگی و مشکلات لثه در آینده کاهش می یابد.

ارتودنسی ثابت با مرتب کردن دندان و زیبا کردن لبخند بیمار موجب بهبود نمای کلی صورت می شود.

بنابراین اعتماد به نفس فرد را در روابط اجتماعی افزایش می دهد.

یکی از مزایای ارتودنسی ثابت کاهش وابستگی درمان به همکاری بیمار است برخلاف ارتودنسی متحرک که همکاری ممتد و مناسب بیمار لازمه موفقیت درمان است .دستگاه (پلاک) ارتودنسی متحرک توسط بیمار برداشته و گذاشته می شود و ممکن است در محل مناسب قرار داده نشود یا کلا استفاده نشود ولی دستگاه ارتودنسی ثابت همیشه در محل خود قرار دارد و وابسته به همکاری بیمار نیست.

محدودیت عمده دستگاه ارتودنسی ثابت در مشکلات شدید فکی و اسکلتی در کودکان و بیماران خردسال است که درمان انتخابی در این موارد ارتودنسی متحرک خواهد بود و در سنین بالاتر (حدود ۱۲-۱۰ سالگی) معمولا نیاز به درمان ارتودنسی ثابت خواهد بود. همچنین در ارتودنسی ثابت با توجه به پیچیدگی و ظرافت دستگاهها رعایت بهداشت دهان و مراقبت از دستگاههای ارتودنسی توسط بیمار اهمیتی مضاعف دارد.

برای آگاهی از نحوه مراقبت از دستگاههای ارتودنسی به قسمت “اقدامات حین درمان” مراجعه نمایید.

طول مدت درمان ارتودنسی ثابت:

معمولا بسته به سن بیمار، پیچیدگی مشکل دندانی و همکاری بیمار، درمان بین ۲۴-۱۲ ماه طول می کشد.

پس از قراردادن دستگاهها، جلسات ویزیت ماهیانه یکبار است و معمولا بطور متوسط بیشتر از ۱۵-۱۰ دقیقه زمان نخواهد برد.

پیروی دقیق از دستورات متخصص ارتودنسی برای دستیابی به نتایج مطلوب، الزامی است.

چه کسی صلاحیت درمان ارتودنسی ثابت را دارد؟

ارتودنسی ثابت یک فرآیند درمانی پیچیده و تخصصی است که انجام آن در صلاحیت متخصص ارتودنسی است. متخصص ارتودنسی فردی است که پس از گذراندن دوره دکترای دندانپزشکی عمومی (معمولا ۶ سال)، در آزمون سراسری و دشوار دستیاری پذیرفته شده و وارد دوره آموزش تخصصی ارتودنسی می شود. ارتودنسی در میان تخصص های دندانپزشکی محبوبترین رشته است و تنها بهترین رتبه ها امکان ورود به آنرا دارند. دوره تخصصی حدود ۴-۳ سال (بسته به نوع دانشکده) است. در پایان دوره باید در آزمون کشوری بورد تخصصی (دانشنامه تخصصی) شرکت نمود تا صلاحیت علمی لازم را احراز نمود.

برخی از افراد با سوء استفاده از عدم آگاهی عموم و کاربرد کلماتی مانند “ارتودنسی” ، “مختص ارتودنسی” و … بر روی کارت یا تابلوی مطب، خود را متخصص وانمود کرده و اقدام به درمان ارتودنسی می کنند.بنابراین مراجعین باید هنگام جستجو برای درمان ارتودنسی ثابت، حتما به عبارت “متخصص ارتودنسی” دقت کرد و در صورت لزوم از طریق مراجع ذیصلاح مانند نظام پزشکی یا معاونت درمان دانشگاهها استعلام کرد تا گمراه نگردند. (می توان به بخش “جستجوی پزشک” در سایت نظام پزشکی کشور مراجعه نمود و “تخصص ارتودانتیکس” را پیدا کرد)

آیا درمان ارتودنسی ثابت دردناک است؟

درمان ارتودنسی ثابت بطور کلی بدون درد است.

معمولا بعد از قرار دادن کشهای بین دندانی (seperator) در جلسه اول یا پس از نصب براکتها و فعال کردن سیمها در جلسات بعدی کمی ناراحتی به صورت حساسیت به فشار ایجاد می گردد که زودگذر است. (روزهای اول درمان ارتودنسی ثابت)

استفاده از یک مسکن ملایم مانند بروفن یا استامینوفن در این موارد مفید خواهد بود.

آیا این نوع  درمان ارتودنسی عوارضی دارد؟

در صورتی درمان توسط متخصص ارتودنسی صورت گیرد و بیمار دستورات لازم را در طی درمان ارتودنسی ثابت رعایت کند، عوارضی مشاهده نخواهد شد.

معمولا به دنبال درمان ارتودنسی ثابت یک دوره درمان نگهدارنده (retention) لازم است تا نتایج درمان اولیه تثبیت شود.

این درمان نگهدارنده می تواند به صورت ارتودنسی متحرک (پلاک) یا سیم ثابت پشت دندانها (fixed retainer) باشد.