دستگاهtdcs چیست؟
دستگاه tdcs ، از ابزارهای مورد استفاده برای نوروتراپی است و نوروتراپی یعنی درمان سلولهای عصبی.tdcs دارای یک باطری ۹ ولتی بوده که جریان مستقیم حداکثر ۳ میلی آمپر ایجاد میکند جریان الکتریکی ایجاد شده به دو سنسور یا الکترود هدایت میگردد. هرچه میزان جریان الکتریکی بالاتر باشد اثرات بیشتری مورد انتظار خواهد بود. اندازه الکترودهای مورد استفاده ۲۵ الی ۳۵ سانتی متر مربع میباشد که برای برقراری اتصال مناسب بین دو الکترود و پوست سر از خیس کردن الکترود با آب معمولی یا محلول آب نمک یا سرم مخصوص استفاده میگردد. الکترودها دارای یکی قطب مثبت (آند) و دیگری قطب منفی (کاتد) میباشند که بر روی پوست سر قرار داده میشود. قطب مثبت برای افزایش فعالیت الکتریکی و قطب منفی برای کاهش فعالیت الکتریکی مورد استفاده قرار میگیرد.
باتوجه به نوع بیماری و مشکل فرد و هدفی که در استفاده از tdcs داریم محل قراردادن الکترودها متفاوت خواهد بود، این بدان علت است که نواحی مختلف در مغز ما از نظر فیزیولوژیکی از عملکرد و وظایف مختلفی برخوردار هستند. هدف درمانگر افزایش در میزان برخی فعالیتهای الکتریکی مغز و یا کاهش در فعالیتهای الکتریکی دیگر مغز است. با استفاده از tdcs، تغییراتی در فعالیت های خودکار الکتریکی مغز داده میشود.
مکانیزم اثر tdcs
جریان الکتریکی ضعیف توسط الکترودهایی که بر روی پوست سر وصل شدهاند، از قسمتهای مختلف مغز مانند پوست ،مو، استخوان، جمجمه، سختشامه، نرمشامه و مایع مغزی نخاعی میگذرند تا خود را به سطح قشر مغز برساند. در این مسیر حدود ۵۰% توان الکتریکی گرفته میشود و در حدود ۵۰% باقیمانده این جریان الکتریکی ضعیف میتواند خود را به سطح قشر مغز برساند.
این جریان الکتریکی مستقیم، در سطح نورونهای مغزی در ناحیه قطب مثبت باعث دپولاریزاسیون و در ناحیه قطب منفی (کاتد) باعث هیپرپولاریزاسیون سلول مغزی می گردند، این فرایند باعث ورود کلسیم به داخل سلولها شده و در نتیجه باعث افزایش میزان گلوکز و اکسیژن و افزایش فعالیت سلولی در آن ناحیه از مغز می گردد. این عمل سبب ارتباطات جدید بین سلولی در مغز و منجر به بازتوانی، ترمیم و بهبود در عملکرد آن ناحیه از مغز میشود.
مواردکاربرد tdcs چیست؟
tdcsدر درمان بیماریهای مقاوم به درمان و نیز درمان کمکی در بیماری های مثل افسردگی، اضطراب، دردهای مزمن، دمانس، بیخوابی، اعتیاد، سردردهای میگرنی، بازتوانی در سکتههای مغزی، اختلالات تکلمی ایجاد شده به دنبال سکته مغزی، وزوزگوش، پارکینسون، آسیبهای ناشی از ضربه نخاع،کاهش اشتها، تعدیل وزن، تقویت حافظه در بیماری آلزایمر و بیشفعالی کودکان کاربرد دارد.
مزیتهای استفاده از tdcs
در بیماران سالخورده و یا افراد دارای ضعف ارگانیک، بیماران حامله بعلت ممنوعیت در استفاده از دارو، بیماران دارای کودک شیرخوار، افرادی که به لحاظ طبی به استفاده از داروهای خاصی منع شده اند، یا بیماری مقاوم به درمانهای دارویی و افرادی که تمایل به مصرف دارو ندارند،tdcs بعنوان یک روش غیر دارویی دارای مزیت است. درمان دردهای مزمن و نیز توانبخشی بعد از سکتههای مغزی و نیز درمان کمکی برای رواندرمانی یا دارو درمانی در افسردگی از مزیت دیگر این روش است. tdcs به تنهایی نیز کاربرد درمانی دارد که در صورت استفاده از tdcs در کنار دارو درمانی یا رواندرمانی، باعث بالا رفتن اثرات درمانی میشود. یک درمان کوتاه مدت و بدون درد است. عوارض جانبی داروها را نداشته و ضرری متوجه بیمار نمیکند. افراد سالم نیز برای افزایش توان عملکرد مغزی، تقویت حافظه و افزایش قدرت یادگیری از tdcs استفاده مینمایند.
موارد منع استفاده از tdcs
بیمارانی که باطری قلب، دستگاه تنظیمکننده ضربان قلب و یا ایمپلنت فلزی در داخل جمجمه دارند و افرادی که دارای تشنج هستند، نمیتوانند از tdcs، استفاده نمایند. همچنین در صورت وجود جای زخم در سر، محل اتصال الکترودها باید تغییر کنند.
تعداد و طول جلسات tdcs
به طور کلی جلسه های درمانی به طور روزانه است و بین ۲۰ تا ۳۰ دقیقه طول می کشد. تعداد جلسات اغلب ۱۰ جلسه بوده،گاه ممکن است درمان با این روش تا ۱۵ جلسه هم به طول بیانجامد. احساسی خفیف از سوزش در ناحیه اتصال الکترودها دیده میشود که بعد از ۳ یا ۴ جلسه، رفع میشود.
عوارضtdcs
tdcs در کشورهای مختلف بر روی هزاران افراد انجام شده و هیچ عوارض مضر در آن مشاهده نگردیده است.