در علم روانشناسی نوعی اختلال وجود دارد که به آن “paranoid personality disorder” یا اختلال شخصیت پارانوئید گفته می‌شود. این اختلال همان شکاک بودن و بدبینی نسبت به چیزهای مختلف است. شخصی که به اختلال بدبینی (پارانویا) مبتلا است به هر چیزی که دچار شک او می‌شود احساس بدبینی دارند. این نوع افراد اصولا فکر می‌کنند که شک و بدگمانی آنها برخاسته از عشق بیش از حد است. در حالی که این بدگمانی نشانه‌ای از شخصیتی بیمارگونه است که می‌تواند رابطه آنها را به تباهی بکشاند. در این مقاله به بررسی شکاک بودن و اختلال پارانویا در روابط عاطفی و ازدواج می‌پردازیم.
فهرست مطالب
- اختلال شخصیت پارانوئید چیست؟
- علائم اختلال شخصیت پارانوئید چیست؟
- با همسر شکاک چگونه رفتار کنیم؟
- چگونه شکاک بودن به رابطه آسیب می‌رساند؟
- با شوهر شکاک چه کنیم؟
- درمان همسر شکاک
ررر
اختلال شخصیت پارانوئید چیست؟
اختلال شخصیت پارانوئید (PPD) یک بیماری چالش برانگیز روانی است که با بی‌اعتمادی و سوءظن بسیار شدید همراه است. این بدگمانی به قدری شدید است که با الگوهای فکری، رفتاری و عملکرد روزانه به شدت تداخل پیدا می‌کند. افراد مبتلا به اختلال پارانویا می‌توانند وفاداری، صداقت و امانتداری دیگران را بدون هیچ پایه و اساسی زیر سوال ببرند. این افراد اگر از سوی دیگران طرد شوند ممکن است رفتارشان را با طغیان عصبانیت بروز دهند. این اختلال معمولا از اوایل بزرگسالی خود را نشان می‌دهد و شواهد نشان می‌دهد که در مردان بیشتر از زنان شایع است.
تصورات ترسناک و بی‌اعتمادی که همراه با PPD است، ایجاد و حفظ روابط نزدیک را بسیار دشوار می‌کند و بر توانایی و عملکرد فرد در خانه، محل کار و مدرسه تأثیر می‌گذارد. اگر شما با کسی زندگی می‌کنید که به این اختلال مبتلا است، ممکن است از اتهامات مداوم او خسته شوید و ندانید که باید چکار کنید. به نظر می‌رسد که این افراد قادر هستند جنبه‌های منفی هر مکالمه و یا موقعیت را با اغراق بیشتری در نظر بگیرند. درمان حرفه‌ای می‌تواند به فرد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید در مدیریت علائم و بهبود عملکرد روزانه کمک کند. اما به دلیل ماهیت این اختلال، بیشتر افراد مبتلا به آن به دنبال یافتن کمک نیستند.
علائم اختلال شخصیت پارانوئید چیست؟
غالبا افراد مبتلا به اختلال پارانوئید باور ندارند که رفتار آنها غیرطبیعی است. با این حال، ممکن است اطرافیان از این اتفاق ناراحت باشند و معتقد باشند که این بی‌اعتمادی بی‌دلیل و توهین آمیز است. فرد مبتلا به اختلال بدگمانی ممکن است در مقابل افراد رفتار خصمانه و یا سرسختانه داشته باشد. آنها ممکن است با طعنه و کنایه با دیگران صحبت کنند. و این امر موجب عصبانیت و خستگی اطرافیان این افراد می‌شود. ممکن است فرد مبتلا به اختلال بدگمانی با اختلالات روانی دیگر نیز دست و پنجه نرم کند. به عنوان مثال افسردگی و اضطراب می‌توانند بر خلق فرد تاثیر بگذارند. تغییرات خلقی می‌تواند باعث شود فرد مبتلا به اختلال بدگمانی احساس گوشه گیری و غم و اندوه را تجربه کند.
از علائم اختلال بدگمانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بر این باورند که دیگران انگیزه‌های پنهانی دارند یا قصد دارند به آنها آسیب برسانند.
- به وفاداری دیگران (به خصوص همسر) شک می‌کنند.
- انتقاد پذیر نیستند و بسیار در این باره حساس هستند.
- نمی‌توانند با دیگران کار کنند.
- سریعا عصبانی می‌شوند.
- منزوی می‌شوند و از اجتماع دوری می‌کنند.
- همیشه حالت دفاعی دارند و با دیگران مشاجره می‌کنند.
- این اختلال را کتمان می‌کنند.
- آرام و قرار ندارند.
با همسر شکاک چگونه رفتار کنیم؟
زندگی با کسی که به اختلال شخصیت پارانوئید مبتلا است می‌تواند بسیار سخت باشد و نیاز به صبر، دلسوزی و کنترل احساسات دارد. نکات زیر می‌تواند به شما کمک کند تا پشتیبانی و مساعدت لازم را برای کمک به او در مبارزه برای غلبه بر پارانویا فراهم کنید.
- سعی کنید او را به درمان تشویق کنید. عدم اعتماد وی ممکن است تمایل وی به مصرف داروهای تجویز شده یا شرکت در جلسات درمانی را از بین ببرد. این امر معمولا در افرادی که تحت درمان قرار دارند رخ می‌دهد و روند و فرایند درمان آنها را تا حد قابل توجهی کاهش می‌دهد.
- سعی کنید واضح با او صحبت کنید. کلمات بدون ابهام میزان سوءظن و بدگمانی را از بین می‌برد.
- سعی کنید با او وارد بحث و گفتگو نشوید. هذیان و توهم برای افراد مبتلا به اختلال بدگمانی امری طبیعی است با او در این باره بحث نکنید و سعی کنید همواره محکم باشید.
- به او توضیحات لازم در برابر اتهاماتی که به شما زده است را بدهید.
- با بیان افکار خود بدون داشتن حالت دفاعی و عصبانیت می‌توانید به او کمک کنید تا بدگمانی خود را از بین ببرد.
- بر نقاط قوت او تاکید کنید. افراد مبتلا به اختلال بدگمانی اغلب از هوش بالایی برای برقراری روابط بین فردی برخوردار هستند. بر روی رفتارها و ویژگی‌های مثبت او تاکید کنید.
چگونه شکاک بودن به رابطه آسیب می‌رساند؟
اگر با فردی که مبتلا به اختلال پارانویا است ازدواج کرده‌اید، می‌دانید که زندگی با او چقدر می‌تواند استرس‌زا باشد. زندگی با کسی که دائما به شما اتهام می‌زند و کلمات را به معنای دیگری معنی می‌کنند می‌تواند واقعا آزار دهنده باشد و به شما خسارات سنگینی وارد کند. توهین‌های لفظی، عدم توجه به احساسات شما و اعتقاد سرسختانه به اینکه همیشه درست می‌گویند، می‌تواند به شما احساس اضطراب و ناراحتی شدیدی را بدهد.
همچنین حسادت و کنترل مداوم شما می‌تواند ادامه رابطه را برای شما دشوار کنند و باعث شود شما احساس تنهایی و انزوا را تجربه کنید. در روابط سالم، اعتماد به مرور زمان عمیق‌تر می‌شود، زیرا دو نفر به مرور زمان بیشتر یکدیگر را می‌شناسند. اما در رابطه با شخص مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید، اغلب عکس این اتفاق می‌افتد. هرچه بیشتر در این رابطه بمانید، فرد مبتلا به بدگمانی به شما اعتماد کمتری دارد و نسبت به شما مشکوک می‌شود.
اگر می‌خواهید رابطه خود را ادامه دهید ناامید نشوید. همسرتان را به معالجه و مراجعه به روانشناس تشویق کنید و سعی کنید در مدت درمان همران آنها باشید.
با شوهر شکاک چه کنیم؟
سعی کنید به یاد داشته باشید که هر چه که یک فرد مبتلا به اختلال پارانویا می‌تواند آزار دهنده باشد رفتارهای او به دلیل مشکل روانی است که با آن دست و پنجه نرم می‌کند و رفتارهای او ناشی از بیماری او است به همین دلیل باید حتما تحت نظر روانشناس قرار بگیرد. با وجود بی‌اساس بودن اتهامات او، احساس ترس، اضطراب و پریشانی که فرد مبتلا تجربه می‌کند امری کاملا طبیعی است. اقدامات زیر را برای کنار آمدن با آنها انجام دهید.
درد و ترس آنها را درک کنید.
گرچه نباید با اتهامات بی‌اساس همسر خود موافقت کنید، اما می‌توانید احساساتی را که باعث تقویت این باورها می‌شود را شناسایی کنید و به آنها در این باره اطمینان خاطر دهید. تصدیق درد او می‌تواند به او کمک کند تا امنیت بیشتری داشته باشند و عصبانیت و خصومت خود را کنترل کند.
درباره باورهای غلط‌شان با آنها مشاجره نکنید.
یک فرد مبتلا به اختلال بدگمانی رویدادها را به عنوان تهدید تعبیر می‌کند و سعی در بحث و گفتگو غیر منطقی با آنها را دارد، این باور او را تقویت می‌کند که شما قصد فریب او را دارید. درعوض، به اعتقادات او احترام بگذارید اما بر ترس‌ها و ادعاهای او تمرکز کنید. صحبت صریح در مورد آنچه احساس می‌کنند، بدون تأیید تفکر پارانویا، می‌تواند به کاهش استرس و اضطراب او کمک کند.
محدودیت‌هایی تعیین کنید.
این قضیه که همسر شما چه دردی را احساس می‌کند باعث نمی‌شود که احساسات شما را نادیده در نظر بگیرد و این درد و ناراحتی را به شما انتقال دهد. تعیین مرزهای مشخص می‌تواند به فرد مبتلا به اختلال بدگمانی کمک کند تا اثرات مخرب رفتار خود را ببیند، که به نوبه خود ممکن است وی را ترغیب به درمان کند. به عنوان مثال، می‌توانید به او بگویید که اگر شما را به خیانت متهم کند یا رابطه شما با دوستانتان را محدود کند، تا زمانی که او درمان خود را شروع نکند، به خانه بر نخواهید گشت. قوانین و عواقب را مشخص کنید اما فقط در صورتی که آماده برای پیروی از آنها هستید.
ورزش کردن را پیشنهاد دهید.
فعالیت بدنی منظم باعث ترشح اندورفین می‌شود که می‌تواند تنش را از بین ببرد، روحیه همسر شما را تقویت کند و به مدیریت علائم استرس، اضطراب و افسردگی کمک کند. ذهن آگاهی (مایندفولنس) با تمرکز بر بدن هنگام ورزش همچنین ممکن است به همسرتان کمک کند جریان افکار منفی را که از ذهن او عبور می‌کند قطع کند.
آرامش را در خانه داشته باشید.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید اغلب در رسیدن به آرامش مشکل دارند. می‌توانید با تشویق یک تمرین آرامش منظم مانند یوگا یا مدیتیشن را در خانه با همدیگر امتحان کنید.
درمان همسر شکاک
درمان اختلال شخصیت پارانوئید بیشتر بر روی روان درمانی متمرکز است. یک درمانگر می‌تواند به همسر شما کمک کند تا مهارت‌هایی برای ایجاد همدلی و اعتماد به نفس، بهبود ارتباطات و روابط و کنار آمدن بهتر با علائم اختلال بدگمانی ایجاد کند. از آنجا که حضور دیگران ممکن است به افکار پارانوئید و رفتار اضطراب آور دامن بزند، همسر شما بیشتر از درمان فردی و گروهی بهره مند می‌شود.
- درمان رفتاری شناختی (CBT): این نوع از روان درمانی می‌تواند به کسی که دارای اختلال شخصیت پارانوئید است، کمک کند تا باورهای مخرب و الگوهای فکری خود را شناسایی کند.
- با تغییر چگونگی تأثیر این باورها بر رفتار آنها، درمان رفتاری شناختی می‌تواند به کاهش پارانویا (بدگمانی) و تعامل همسر شما با دیگران کمک کند.
- درمان رفتاری شناختی همچنین می‌تواند به او کمک کند تا روش‌های بهتری برای کنار آمدن با احساسات خود، فراتر از برخورد صحیح با دیگران را بیاموزند.
نظرات شما
نظرتون در مورد پست با همسر شکاک چگونه برخورد کنیم؟ چی هست ؟