این سوالی است که ممکن است گاه برای خانواده ها در سیر رشدی کودکشان مطرح گردد. ابتدا   باید بگویم در هر زمان که این پرسش مطرح می شود و خانواده این امکان را می دهد که ممکن است کودکش مشکلاتی از نظر رشدی در مقایسه با هم سالانش داشته باشد عاقلانه ترین کار این است که خیلی سریع به متخصصینی که در این زمینه می توانند اظهار نظر قابل اعتماد داشته باشند مراجعه نمایند.چون در صورت وجود مشکل اصل اول مداخله سریع ( به قول بعضی از اساتید زودرس) است. یعنی هر چه زودتر مداخلات درمانی (در صورت نیاز) شروع شود نتایج بهتر و سریع تری حاصل می شود. ثانیا وقتی صحبت از مشکلات رشدی می شود تنها رشد بدنی و افزایش قد و وزن مطرح نیست رشد از جنبه های مختلف جسمی و روانی و ذهنی و ارتباطی مورد توجه قرار می گیرد و دقت در همه این زمینه ها لازم می باشد. اما چگونه می شود فهمید که کودکی مشکلات رشدی دارد یا خیر؟ رشد روانی -حرکتی هر فرد از الگوهای خاصی تبعیت می کند این الگو ها به همت دانشمندان بدست آمده است و اکنون ما می توانیم برای تشخیص اینکه کودک از الگوهای طبیعی رشدی تبعیت می کند یاخیر به آن مراجعه نماییم به عنوان مثال کودک طبیعی در یک ماهگی شروع به گردن گرفتن می کند و تا ۴ ماهگی باید گردن گرفتن او کامل شود .حال اگر کودک۸ماهه ای را دیدید که هنوز سرش را نمی تواند بلند کند یقین داشته باشید برای طی طریق در سیر رشدی اش نیاز به کمک دارد . کتابهای مختلفی در بازار هست که خود خانواده ها هم می توانند با مراجعه به آنها تا حدودی از سیر طبیعی رشد کودک آگاه شوند کتاب " من و کودک من " ( دکتر جواد فیض)و کتاب " رشد و تکامل کودک "( الیزابت هارلوک ترجمه مریم حیدری ) نمونه هائی از این کتب هستند. مراکز وابسته به شبکه بهداشت بخصوص با استفاده از جدول رشد و گرفتن قد و وزن و دور سر در این زمینه کمک زیادی می کنند. اما چه کسانی در این زمینه می توانند نظری قابل اعتماد بدهند؟ ۱ـ متخصص مغز و اعصاب کودکان (در اکثر موارد بهترین گزینه است.) ۲ـ متخصص اطفال ( که در زمینه اختلالات تکاملی و رشدی دید کافی داشته باشند) ۳ـ کارشناس کاردرمانی ( که در زمینه رشد روانی حرکتی مطالعات کافی دارندمیتوانند به پزشک در تشخیص طبیعی بودن مراحل رشدی کمک کنند.) ۴- کارشناس گفتاردرمانی ( همین کمک را در زمینه رشد آواسازی و گفتار می توانند انجام دهند.) در صورتی که کودکی از نظر برخی حیطه های رشدی دچار تاخیر یا مشکل باشد به تناسب آن ممکن است مداخلات پزشکی و توانبخشی همکاران کاردرمانگر و فیزیوتراپیست و گفتار درمان و روانشناس برای کمک به کودک نیاز باشد.

نویسنده: جلال جوادی کارشناس ارشد کاردرمانی