سائیدگی زانو شایعترین نوع آرتریت است که میلیون ها نفر از مردم در سراسر جهان را تحت تاثیر قرار می دهد. این اتفاق زمانی می افتد که غضروف محافظ در انتهای استخوان های خود را در طول زمان می پوشد.
اگر چه سائیدگی می تواند به هر گونه مفصل بدن شما آسیب برساند، اختلال بیشتر در مفاصل دست ها، زانوها، ران ها و ستون فقرات شما تاثیر می گذارد.
آشنایی با علائم ، تشخیص ، مراقبت و درمان سائیدگی زانو
بررسی اجمالی :
سائیدگی زانو شایعترین نوع آرتریت است که میلیون ها نفر از مردم در سراسر جهان را تحت تاثیر قرار می دهد. این اتفاق زمانی می افتد که غضروف محافظ در انتهای استخوان های خود را در طول زمان می پوشد.
اگر چه سائیدگی می تواند به هر گونه مفصل بدن شما آسیب برساند، اختلال بیشتر در مفاصل دست ها، زانوها، ران ها و ستون فقرات شما تاثیر می گذارد.
آشنایی با مفصل زانو :
زانو، بزرگترین مفصل بدن است. این مفصل مانند سایر مفاصل بدن، مستعد آسیبدیدگی است زیرا وزن و فشار زیادی را تحمل می نماید.
زانو در هنگام راه رفتن معادل یک و نیم برابر وزن بدن را تحمل میکند، اما در مواردی مانند بالا رفتن از پلهها به میزان ، 3 تا 4 برابر و یا با بلند شدن بر روی زانوها تا 8 برابر وزن بدن روی زانو فشار وارد میآید.
زانو مفصلی است که استخوان ران را به استخوان درشت نی متصل میکند. در داخل مفصل زانو دو سطح مفصلی وجود دارد:
1. سطح مفصل بین استخوان ران و ساق پا
2. سطح مفصل بین استخوان ران پا و کشکک زانو
این دو مفصل در کنار یکدیگر موجب میشوند که مفصل زانو مانند یک لولا عمل کرده و خم و راست شود و به طرفین چرخش داشته باشد.
رباط های زانو چه وظایفی دارند ؟
وظیفهی رباطهای زانو، اتصال استخوان به استخوان و کمک به قدرت و ثبات زانو است.
مفصل زانو از چهار رباط تشکیل شده است :
- رباط جانبی داخلی : این رباط قسمت داخلی استخوان ران را به قسمت داخلی استخوان ساق پا (درشتنی) وصل میکند و حرکت جانبی زانو را محدود میکند.
- رباط جانبی خارجی : این رباط قسمت خارجی استخوان ران را به قسمت خارجی استخوان نازک نی متصل میکند. این رباط نیز حرکات جانبی مفصل زانو را محدود میکند.
- رباط صلیبی قدامی : این رباط در مرکز زانو قرار گرفته و کاملاً در قسمت داخلی مفصل و در جلوی رباط صلیبی خلفی قرار دارد.
- رباط صلیبی خلفی : این رباط قویترین رباط زانو است که استخوانهای ساق پا و ران پا را به هم متصل میکند.
چه مشکلاتی ممکن است برای زانو ایجاد گردد ؟
مفصل زانو مرتبا تحت فشار یا ضربات زیادی قرار می گیرد که متاسفانه حفاظت زیادی در برابر آن نمی شود. علاه بر این فشارها و ضربات گوناگون ، عوامل دیگری مانند فرسایش و ساییدگی مفصل زانو و نیز آسیبهای ورزشی، باعث بروز مشکلات فراوانی برای زانو می گردد.
علائم بروز مشکل در زانو چیست ؟
- تورم : شایعترین علائمی که در نتیجه آسیبها و مشکلات زانو بوجود می آید ، تورم و آبآوردن زانو است. تورم زانو دو نوع است : 1 - در حالت اول مایع سینوویال ( مایع داخل زانو ) بیش از حدی را تولید میکند که به آن اصطلاحا آبآوردن زانو می گویند و 2 - در حالت دوم ، علت ورم زانو خونریزی در داخل مفصل زانو می باشد.
- قفل شدن زانو : قفل شدن زانو زمانی رخ میدهد که یک عامل در زانو مانع صاف شدن کامل زانو میشود. این عامل معمولاً یک تکه بافت جدا شده (مانند استخوان یا غضروف) است که در داخل فضای مفصلی رها شده است. این تکه میتواند به کوچکی یک دانهی شن یا خیلی بزرگتر باشد. نوع دیگر قفل شدن زانو زمانی است که زانو به حدی آسیب شدید دیده است که بیمار نمیتواند آن را حرکت دهد. در این موارد بهترین راه درمان، استراحت کردن و سرمادرمانی است. معمولاً قفل شدن زانو با تورم زانو همراه نیست.
- خالی کردن زانو : اگر کشکک زانو دچار دررفتگی شود و برای یک لحظه از راستای اصلی خود منحرف شود، باعث میشود که عضلات ران کنترل خود را از دست داده و بیمار احساس ناپایداری در زانوی کند. منظور از احساس ناپایداری این است که زانو نمی تواند وزن بدن را تحمل کند و اصطلاحاً زانو خالی میکند.
- صدا دادن زانو : همان صدای تقتق که ممکن است نشان دهنده سائیدگی باشد . صداهایی که از ناحیه زانو شنیده میشوند در صورتی که با درد همراه نباشند، جایی برای نگرانی نیست . این صداها احیاناً به علت وجود یک بافت ریز است که در داخل مفصل زانو رها شد و هیچ درد و آسیبی برای زانو ایجاد نمیکند.
- درد و حساسیت به لمس : این که درد زانو چه قدر شدید است، در کجای زانو حس میشود و چگونه است، به تشخیص علت زانو درد کمک میکند. با توجه به خصوصیات درد میتوان متوجه شد که چه حادثهای موجب بروز مشکل شده است. دردی که با فعالیت کردن شدیدتر میشود؛ اغب بر اثر التهاب تاندونها یا شکستگی فشاری است. در صورتی که درد و حساسیت به لمس با تورم زانو همراه باشد، ممکن است آسیب جدیتری مانند پارگی یا کشیدگی رباط رخ داده باشد. برخی اوقات نیز درد زانو ناشی از آسیب و اسپاسم عضلانی است.
آرتروز یا سائیدگی زانو چیست ؟
آرتروز زانو ( ساییدگی زانو ) نوعی بیماری مفصلی است که غضروف دور مفاصل را تحت تاثیر قرار میدهد. در انتهای استخوانها، غضروف وجود دارد . غضروف بافت لزج و لغزندهای است که به استخوانها کمک میکند، که در مفصل روی هم بلغزند. غضروف باعث میشود که مفاصل به خوبی کار کنند. علاوه بر این، غضروف به عنوان ضربه گیر در حرکات عمل میکند.
اگر فردی به آرتروز مبتلا شود، لایه بالایی غضروف دور مفصل تجزیه و متاسفانه فرسوده میشود. با فرسایش غضروف، استخوانها به همدیگر سائیده شده و این سایش استخوان به استخوان موجب بروز درد در زانو گشته، ورم و کاهش دامنه حرکت این مفصل آن بوجود می آورد.
از دست دادن شکل طبیعی مفصل زانو چگونه اتفاق می افتد ؟
با گذشت زمان، مفصل زانو که به آرتروز مبتلا شده است، شکل طبیعی خود را از دست میدهد. علاوه بر این، ممکن است در لبههای مفصل بیمار دچار خار ( زائده اضافی) استخوانی شود. همچنین این بیماری باعث میشود که تکههای استخوان یا غضروف از مفصل جدا شده و در فضای مفصل شناور گردد و این مشکل باعث آسیب دیدگی و درد بیشتر می گردد.
علل بروز سائیدگی چیست ؟
تا به حال هیچ دلیل قطعی و مشخصی برای ابتلا به ارتروز زانو ( سائیدگی ) ثابت نشده است ولی رایج ترین عوامل ابتلا به آرتروز زانو بالا رفتن سن است.
توانایی بهبود و ترمیم غضروف با بالا رفتن سن فرد کاهش و تقریباً همه افراد با گذشت زمان بطور تدریجی تا حدودی به بیماری ساییدگی زانو و عوارض آرتروز زانو مبتلا می شوند. در هر صورت، عوامل متعددی می توانند ریسک ابتلای قابل توجه به این بیماری را بالا ببرد.
مهمترین عوامل چیست ؟
- وزن : افزایش وزن باعث افزایش فشار وارد شده به همه مفاصل و بطور خاص مفاصل زانو می شود. در این حالت هر کیلوگرم وزن اضافه شده می تواند 3 تا 4 کیلوگرم فشار اضافی به زانوها وارد کند.
- وراثت : ظاهر استخوان و مفاصل تا حدودی تحت تاثیر عوامل وراثتی است.
- جنسیت : احتمال ابتلا به آرتروز زانو در زنان در سنین 55 سال و بالاتر در مقایسه با مردان بیشتر است .
- آسیب های مکرر به مفاصل : این آسیب ها معمولاً در نتیجه نوع شغلی که فرد به آن اشتغال دارد ایجاد می شود. افرادی که به مشاغل خاص که نیازمند انجام حجم زیادی از فعالیت های وارد کننده فشار به مفاصل همچون زانو زدن، چمباتمه زدن، یا بلند کردن اجسام سنگین هستند، به احتمال بیشتر به عوارض آرتروز زانو مبتلا می شوند. در این حالت دلیل ایجاد مشکل و ساییدگی زانو وارد شدن فشار ثابت به مفاصل به خاطر فعالیت شغلی فرد است.
- سایر بیماری ها : افراد مبتلا به روماتوئید آرتریت که دومین نوع شایع آرتروز در بین افراد مبتلا است به احتمال بیشتر به آرتروز مبتلا می شوند. علاوه بر این افراد دچار مشکلات متابولیک همچون افزایش غیر طبیعی آهن و یا افزایش غیر عادی هورمون رشد نیز با ریسک بالاتری با ابتلا به ساییدگی زانو مواجه خواهند شد.
- آسیب های قبلی : اگر مفصل زانو به خاطر صدمه های قبلی همچون پارگی مینیسک، آسیب دیده باشد احتمال ابتلا به آرتروز زانو افزایش پیدا می کند.
علایم سائیدگی زانو چیست ؟
علائم ساییدگی زانو اغلب به آهستگی به وجود میآیند و با گذشت زمان وخامت پیدا میکنند. نشانهها و علائم آرتروز زانو از قرارزیر هستند:
- درد : مفصل بیمار در طول حرکت یا پس از آن دچار درد می شود.
- التهاب : مفصل بیمار با وارد کردن حتی مقدار کمی فشار ، دچار التهاب میشود.
- سفتی و خشکی مفصل زانو : سفتی و خشکی زانو هنگام بیدار شدن از خواب در صبح
- از بین رفتن انعطاف پذیری مفصل زانو : در ساییدگی مفصل زانو دامنه حرکتی مفصل محدود می شود و بیمار نمی تواند مانند گذشته زانوی خود را در تمام دامنه حرکتی ، حرکت دهد.
- احساس سائیده شدن : بیمار در هنگام حرکت دادن مفصل زانو صدای سائیده شدن و تق تق زانوی خود را میشنود.
- خار استخوان : تکههای اضافی استخوان که شبیه برآمدگیهای سفت هستند، دور مفصل آسیب دیده به وجود میآیند.
راههای تشخیص سائیدگی زانو :
- عکس برداری رادیولوژی: وضعیت غضروفها با استفاده از تصویر برداری رادیولوژی مشخص نمیشود، اما امکان تشخیص از بین رفتن غضروفها با مشخص شدن تنگ شدن فضای بین استخوانها در مفاصل فرد وجود دارد. علاوه بر این عکس برداری رادیولوژی میتواند ایجاد استخوان اضافه (خار استخوانی) در اطراف یک مفصل را نشان دهد. به این ترتیب بعضی افراد میتوانند از عکس برداری رادیولوژی برای تشخیص ابتلا به آرتروز قبل از ظاهر شدن علائم مربوط به این بیماری استفاده کنند.
- ام آر آی : در ام آر آی از امواج رادیویی و یک میدان مغناطیسی قوی برای ایجاد عکسهای دقیق از استخوان و بافتهای نرم آن مثل غضروفها استفاده میشود. ام آر آی معمولاً برای تشخیص آرتروز لازم نیست، اما میتواند اطلاعات بیشتری را در صورت پیچیده بودن شرایط در اختیار پزشک معالج قرار دهد.
- آزمایش خون : آزمایش خون میتواند سایر عوامل مربوط به درد مفاصل همچون ابتلای فرد به آرتریت روماتوئید را مشخص کند.
- آزمایش مایع مفصلی : پزشک معالج میتواند از یک سوزن برای خارج کردن مایع مفصلی بیمار استفاده کند. آزمایش و بررسی این مایع میتواند در تشخیص نقرص یا عفونت ( این بیماری ها علائمی از جمله درد و التهاب در زانو را در پی دارند) ، نقش مفید و تعیین کننده داشته باشد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه نمود ؟
اگر بیمار با درد مفاصل یا سفت شدن آنها برای بیش از چند هفته مواجه شد ، لازم است به یک پزشک متخصص در این خصوص مراجعه و مورد معاینه و انجام تست های مختلف قرار گیرد .
درمان :
پزشکان اغلب توصیه می کنند ابتدا از سایر روش های درمانی برای رفع مشکل سائیدگی زانو استفاده شود. این روش های درمانی ساییدگی زانو شامل موارد زیر است :
1. دارو درمانی :
- داروهایی مانند استامینوفن و نیز داروهای ضد التهاب غیر استروئید (NSAIDS) مانند ایپوبروفن ، ناپروکسین سدیم و ... می توانند برای درمان این مشکل موثر باشند. در صورت نیاز می توان داروهای ضد التهاب غیر استروئید قوی تر برای درمان ساییدگی زانو تجویز کرد.
- کرم ها یا روغن هایی که بطور موضعی بر روی پوست استفاده می شوند نیز می توانند به اشکال مختلف از داروخانه تهیه شود و بر روی محل برای کاهش علائم بیماری مورد استفاده قرار گیرد. انواع قوی تر این دارو را می توان در صورت نیاز برای بیمار تجویز کرد.
- یک انتخاب دیگر برای درمان می تواند تزریق دارو به محل مفصل باشد. تزریق های کورتیکواستروئید می توانند باعث کاهش التهاب گردد و یک روش درمانی سریع برای کاهش درد در اختیار بیمار قرار دهد که دوام و ماندگاری آن تا چند ماه ادامه دارد. تزریق های اسید هیالورونیک نیز می تواند باعث تقویت مایع طبیعی مفصل شود که حرکت نرم و مناسب مفصل را امکان پذیر می کند.
2.فیزیوتراپی و انجام ورزش های حرکتی :
حرکت های ورزشی می تواند باعث تقویت عضلات نگهدارنده زانو شود. فیزیوتراپی نیز می تواند در این بخش مفید باشد. در این حالت متخصص فیزیوتراپی می تواند برنامه مناسب برای شما را طراحی کرده و نیاز شما به استفاده از بریس های حمایتی، اسپلینت، یا عصا را مشخص کند. اگر بیمار اضافه وزن داشته باشد ، تمرین های حرکتی می تواند به کاهش وزن و نیز کاهش بخشی از فشار وارد شده به زانوها کمک موثر نماید .
3.کاهش وزن :
هر کیلوگرم وزن اضافه شده می تواند سه کیلوگرم فشار اضافی به زانوها وارد نماید. اگر شما نیاز به انجام عمل جراحی جایگزینی زانو دارید، احتمال موفقیت عمل جراحی در صورتی که ابتدا وزن اضافی خود را کاهش دهید، افزایش پیدا می کند.
4.مکمل های غذایی :
بعضی افراد در رژیم غذایی خود از گلوکزامین و کندرویتین برای بهبود وضعیت آرتروز زانوی خود استفاده می کنند. مطالعات انجام شده در این حوزه نتایج متفاوتی را درباره تاثیر گذاری این روش نشان می دهند. تاثیر گذاری این مکمل ها آهسته تر انجام می شود. قبل از مصرف هر گونه مکمل غذایی (حتی موارد طبیعی)، با پزشک خود درباره عوارض جانبی مصرف این مواد صحبت کنید.
5.تزریق ژل :
در این روش، یک مایع ژله مانند که اسید هیالورونیک نامیده می شود به مفصل زانو تزریق می گردد. اسید هیالورونیک یک ماده طبیعی است که در مایع سینوویال دور مفاصل یافت می شود. این ماده به عنوان یک روان کننده عمل می کند و باعث می شود که استخوان ها روی یکدیگر به آرامی حرکت کنند و به عنوان یک ضربه گیر برای بارهای وارد شونده بر مفصل عمل می کند. در افراد مبتلا به آرتروز زانو غلظت اسید هیالورونیک کمتر از حد نرمال است. نظریه این است که اضافه کردن اسید هیالورونیک به مفصل مبتلا به آرتریت باعث تسهیل حرکت و کاهش درد می شود.
6.ازن درمانی :
ازن تراپی یکی از قویترین روشهای موجود برای رفع زانو درد در بین همه درمانهای شناخته شده امروزی است. استفاده از روش اوزون تراپی میتواند تاثیرات سودمندی بر بهبود آرتروز زانو داشته باشد. اوزون درمانی آرتروز زانو در حقیقت مولکول اکسیژن سه اتمی است. با توجه به اینکه این گاز آبی رنگ است، هر دوی مایع ازن و گاز ازن به شدت آبی رنگ هستند. ازن تراپی مفصل زانو یک روش تزریق ساده است که میتواند آرتروز زانو را درسطح ملایم تا متوسط به طور قابل توجه درمان نماید.
7.تزریق پلاسمای غنی شده با پلاکت ( PRP ) :
یکی از روشهای دیگری که میتواند به درمان آرتروز زانو کمک کند تزریق پلاسمای غنی شده با پلاکت است. انجام این کار نیازمند تهیه یک نمونه از خون فرد و پردازش آن برای ایجاد مایعی است که سطح بالاتری از پلاکتها در مقایسه با حالت عادی در آن وجود دارد. در ادامه پزشک این مایع را به ناحیه آسیب دیده تزریق میکند. پلاکتهای خون حاوی مواد شیمیایی طبیعی هستند که میتواند به درمان و بهبود آسیبهای وارد شده به بیمار کمک کند. بیش از یک دهه است که پزشکان از تزریق PRP برای درمان سایر مشکلات همچون آسیبهای وارد شده به تاندون بهره میگیرند.
عوامل متعددی مانند آرتروز زانو، التهاب تاندون، بورسیت، از بین رفتن غضروف یا اختلالات بافتهای همبند و آسیبدیدگیهای زانو میتوانند باعث ایجاد درد در زانو شوند. اولتراسوند تراپی یک روش درمانی فیزیکی است که توسط متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی برای کمک به کاهش یا از بین بردن درد زانو به کار برده میشود. در این روش از امواج صوتی است برای ایجاد گرمای عمیق در بافت زانوی آسیب دیده و تحریک فرایند بهبودی استفاده میشود.
اولتراسوند تراپی همچنین میتواند برای دستیابی به فونوفورسیس مورد استفاده قرار میگیرد. این یک عمل غیرتهاجمی است که همراه با تجویز دارو برای بافتهای زیرپوستی انجام میشود و برای بیمارانی که تمایلی به انجام درمانهای تزریقی ندارند عالی است. با این روش نیروی انرژی التراسونیک داروها را از طریق پوست وارد بافت میکند. کورتیزون که برای کاهش تورم و التهاب به کار برده میشود یکی از موادی است که توسط این روش به بدن وارد میشود.
8.تزریق استروئید داخل مفصل :
تزریق استروئید میتواند به تسکین موقت درد و کاهش ورم زانو ایجاد شده کمک کند. کورتیکواستروئید یک شکل مصنوعی از کورتیزون میباشد که یکی از هورمونهای طبیعی بدن می باشد. هنگامی که این ماده با دوز بالا به زانو تزریق میشود، میتواند تاثیر ضد التهاب قوی داشته و به سرعت درد بیمار را کاهش دهد. تزریق استروئید برای آرتروز زانو باید فقط به عنوان یک درمان کوتاه مدت مورد استفاده قرار گیرد، چرا که مدت زمان تاثیرگذاری این تزریق در بین افراد مختلف متفاوت است و تزریقهای متوالی میتواند باعث وارد شدن آسیب به غضروف و بافت پیوندی شود.
9.فیزیوتراپی و ورزش :
متخصص فیزیوتراپی میتواند به شما در ایجاد یک برنامه حرکات ورزشی و تمرین شخصی که نقش تقویت کننده برای عضلات اطراف مفصل داشته کمک کند و به این ترتیب دامنه حرکتی مفاصل را افزایش داده و درد ناشی از آرتروز را به طور موثر کاهش می دهد. با روش هایی همچون موارد زیر :
- حرکت تقویت عضله سرینی: این تمرین میتواند به تقویت عضلات سرینی (عضلات بزرگ پشت ران)، کنترل بهتر بالا تنه، حفظ پایداری پاها و تعادل در زمان راه رفتن و نشستن کمک موثر کند. برای انجام این تمرین بر روی شکم خود دراز کشیده و زیر خود یک بالش برای حمایت از کمر قرار دهید. پای خود را برای تمرین کشیده، باسن خود را فشار داده و به آرامی پای خود را از روی زمین بلند کرده و به آرامی پایین بیاورید. این حرکت را ده بار در هر روز تکرار کنید .
- حرکت تقویتی ماهیچه ساق پا: این تمرین به انعطاف پذیری بخش پایین پا و قوزک کمک می کند و بهبود وضعیت تعادل و نحوه راه رفتن شما را به همراه دارد. برای انجام این تمرین روبروی یک دیوار قرار گرفته و یک پا را در حالت کشیده پشت خود و پای دیگر را جلوی آن قرار دهید. دستها یا بازوی خود را برای حمایت روی دیوار قرار دهید. به آرامی پای جلوی خود را خم کنید و پاشنه پای عقب را بر روی زمین نگه دارید. هنگامی که شما احساس وارد شدن فشار به عضله ساق پا در پشت قوزک خود کردید، این وضعیت را برای ۳۰ ثانیه حفظ کنید. به آرامی به حالت اولیه باز گردید. این حرکت را هر روز ۳ بار تکرار کنید.
- ماساژ درمانی : ماساژ درمانی میتواند یک برنامه کلی برای درمان آرتروز زانو باشد. معمولاً هنگامی که با یک متخصص ملاقات میکنید، اولین چیزی که در برنامه درمانی وی مورد توجه قرار میگیرد مربوط به درمان ورم، التهاب و سایر علائم بیماری است. متخصص در ادامه با شما درباره سایر انتخابهای موجود برای درمان آرتروز زانو در جلسات بعد صحبت میکند. مطالعات انجام شده در این حوزه نشان میدهد فعالیتهای انجام شده در ماساژ درمانی نقش بسیار موثر در درمان آرتروز زانو دارند
10.کاردرمانی :
کار درمانی میتواند به یافتن راهکارهای مناسب برای انجام فعالیتهای روزمره یا انجام وظایف محول شده بدون وارد کردن فشار اضافی به مفاصل که باعث دردناک شدن آنها شده است، کمک کند. برای مثال، استفاده از یک مسواک با موهای بلند میتواند عمل مسواک زدن را در صورت ابتلا به آرتروز انگشت سادهتر نماید. همچنین استفاده از یک صندلی در حمام میتواند به کاهش درد در صورت ابتلا به آرتروز زانو کمک موثر کند.
11.بریس زانو :
بریس زانو را میتوان برای درمان آرتروز داخلی (نوع خاص آرتروز که در داخل مفصل زانو ایجاد میشود) مورد استفاده قرار داد. این بریس ها با کاهش فشار به بخش داخلی زانو کار میکند. این بریس ها به طور سفارشی ساخته میشوند و به همین خاطر میتوانند گران باشند.
اگر شما به دنبال پیدا کردن راهی برای کاهش درد زانو و حفظ فعالیت فیزیکی خود تا حد ممکن هستید، میتوانید از بریس زانوی OA به عنوان یک انتخاب درمانی برای خود استفاده کنید. این نوع بریس معمولاً میتواند به عنوان یک جایگزین برای مفصل مورد استفاده قرار گیرد. این بریس نیروی وارد شده به پا را اصلاح کرده و به این ترتیب وضعیت عادی غضروف را حفظ کرده و فشار وارد شده به ناحیه آسیب دیده زانو را در قسمتهای دیگر پخش میکند. استفاده از این نوع بریس میتواند باعث کاهش درد زانو، کاهش سطح پیشرفت مشکل در مفاصل زانو، و حفظ سطح فعالیت فرد شود.
با وجودی که بسیاری از افراد با استفاده از این نوع بریس مشکلات خود را بسیار کاهش دادهاند، همه افراد مبتلا به آرتروز زانو نمیتوانند از این نوع زانو بند طبی استفاده کنند. به همین خاطر لازم است شما در صورت تمایل به استفاده از این نوع بریس با پزشک درباره آن صحبت و مشورت نمایید.
12.آرتروسکوپی :
در این نوع جراحی، جراح یک لوله نازک متصل به یک دوربین بسیار کوچک را از طریق یک سوراخ کوچک به محل وارد کرده و از طریق آن داخل زانو را مشاهده می کند. در ادامه جراح می تواند غضروف آسیب دیده را از محل خارج کند یا پوشش نرم محافظ استخوان های مفصل را ترمیم کند. در این حالت امکان تمیز کردن یا خالی کردن محل از تکه های استخوان یا غضروف آزاد شده که ممکن است باعث ایجاد درد برای بیمار شده باشند، وجود خواهد داشت.
اکثر بیماران می توانند پس از این عمل جراحی فعالیت های عادی خود را پس از چند روز از سر گیرند. دوره ریکاوری در این حالت معمولاً دردناک نیست. عمل جراحی آرتروسکوپی می تواند تسکین کوتاه مدت درد را برای بیمار به همراه داشته باشد. به این ترتیب این روش درمانی می تواند نیاز به انجام عمل جراحی پیچیده تر را نیز به تاخیر اندازد.
13.تعویض مفصل زانو :
اگر بیمار کلیه روش های درمانی موجود برای آرتروز زانو را امتحان کرده ولی هنوز درد زانو زانو ادامه داشته باشد، پزشک ممکن است به شما عمل جراحی جایگزینی زانو را پیشنهاد دهد. این روش درمانی ساییدگی زانو می تواند باعث کاهش درد و بهبود توانایی حرکتی شما شود.
عمل جراحی جایگزینی زانو شامل خارج کردن تمام یا بخشی از مفصل زانو و جایگزینی بخش های آسیب دیده با یک مفصل مصنوعی است. این مفصل های مصنوعی معمولاً از فلز و پلاستیک ساخته می شوند. انجام عمل جراحی مفصل زانو برای افراد بیمار یک روش درمانی مطلوب نیست، اما برای بعضی افراد مبتلا به آرتروز، نتایج این درمان می تواند تفاوت بین داشتن یک زندگی طبیعی یا قرارگیری در شرایط ناتوانی باشد. عمل جراحی می تواند به عنوان بخشی از برنامه درمانی شما مورد توجه قرار گیرد و به بازیابی عملکرد عادی مفاصل آسیب دیده و کاهش درد بیمار کمک موثر کند.
14.فاکتورهای ( عوامل تعیین کننده ) انجام عمل جراحی زانو :
- زانو درد شدید که باعث ایجاد محدودیت در فعالیت های روزمره شما شده است
- درد زانوی ملایم یا شدید در زمان استراحت، در طول روز یا در طول شب
- التهاب مزمن زانو و ورم که با استراحت یا با مصرف دارو کاهش پیدا نمی کند
- تغییر شکل زانو شامل خم شدن آن به سمت داخل یا خارج پا
- سفت شدن زانو که شامل ناتوانی در خم کردن و صاف کردن زانو است
- عدم کاهش درد ساییدگی زانو با استفاده از داروهای ضد التهاب غیر استروئید (یا ناتوانی در تحمل کردن مصرف این داروها) یا با استفاده از سایر روش های درمانی محافظه کارانه
توجه : عمل جراحی تعویض مفصل زانو یک روش درمانی مناسب است . این روش یک درمان عالی برای افزایش کیفیت زندگی، کاهش درد و بهبود وضعیت حرکتی می باشد. معمولاً 90 تا 95 درصد عمل های جراحی جایگزینی زانو برای حداقل 15 سال دوام و ماندگاری داشته و این موضوع بستگی به سن بیمار و سطح فعالیت وی دارد.
در عمل جراحی تعویض مفصل زانو بخش های آسیب دیده مفصل در ساییدگی زانو برداشته شده و با مفصل های جدید ساخته شده از فلز و پلاستیک جایگزین می شوند که می تواند دارای عملکرد مشابه یک زانوی عادی باشند. هنگامی که عمل جراحی جایگزینی زانو انجام می شود، استخوان و غضروف موجود در انتهای استخوان ران و بالای استخوان ساق پا برداشته می شوند.
این عمل جراحی با استفاده از ابزارهای مخصوص انجام می شود که می تواند سطح مناسب برای جایگذاری ایمپلنت را بطور کامل ایجاد نماید. در ادامه ایمپلنت ساخته شده از مواد فلزی و پلاستیکی در محل قرار داده می شود که این ایمپلنت می تواند عملکردی مشابه یک مفصل زانوی جدید برای بیماری داشته باشد. علاوه بر این ممکن است با توجه به شرایط بیمار در این عمل جراحی غضروف زیر کاسه زانو و نیز خود کاسه زانو نیز جایگزین شوند.
پس از انجام هر نوع عمل جراحی برای درمان آرتروز زانو، نیاز به یک دوره ریکاوری وجود دارد. زمان ریکاوری و توان بخشی بیمار در این حالت بستگی به نوع عمل جراحی انجام شده دارد. پزشک ممکن است در این رابطه به شما پیشنهاد دهد از یک برنامه فیزیوتراپی مناسب برای درمان آرتروز زانو و بازیابی توان زانو و نیز بازیابی دامنه حرکتی آن استفاده کنید. در این شرایط با توجه به روش درمانی استفاده شده، ممکن است نیاز به استفاده از یک بریس زانو یا استفاده از چوب زیر بغل یا عصا برای یک دوره زمانی وجود داشته باشد. در اکثر موارد، عمل جراحی انجام شده بر روی بیمار ساییدگی زانو می تواند باعث کاهش درد شود و امکان انجام ساده تر فعالیت های عادی روزمره را برای شما فراهم نماید.
15.مراقبت بعد از تعویض مفصل :
شما می توانید با مراجعه به لینک زیر مراقبت های پرستاری بعد از تعویض مفصل زانو را در همین سایت مطالعه فرمائید .
نظرات شما
نظرتون در مورد پست تشخیص ، درمان ، مراقبت از سائیدگی زانو چی هست ؟