دکتر فرزانه که به عنوان روانپزشک خانم در تهران فعالیت می کند در این مقاله توضیحات مهم و کلی در مورد نکات تاثیر گذار در زمینه تشخیص و درمان یکی از مهمترین اختلال شخصیت اسکیزوئید/ اسکیزویید را برای خوانندگان محترم سایت بر اساس جدید ترین مقاله های روانپزشکی و روانشناسی بیان می کنند.

آیا احتلال شخصیت اسکیزوئید و بیماری اسکیزوفرنی با هم متفاوت هستند؟

دکتر ندا فرزانه بورد تخصصی اعصاب و روان (متخصص روانپزشک) بیان می کند که یکی از شایع ترین سوال هایی که افراد در مطب، اینستاگرام و سایت از روانپزشکان و روانشناس ها می پرسند این است که آیا اسکیزوئید با بیماری اسکیزوفرنی متفاوت است یا خیر؟ جواب این است که این دو با یکدیگر متفاوت هستند و علایم تشخیصی و درمان هایشان کاملا متفاوت اند.

مقدمه:

در قرن پنجم قبل میلاد بقراط اولین تئوری طنز خودش را برای توصیف انواع خلق و خوی ها مطرح کرد. این ایده مطرح کرده است که رفتار انسان می تواند به چهار خلق و خوی متمایز به صورت چهار مزاج سودایی، دموی، صفرایی و بلغمی طبقه بندی شود که به نوبه خود با چهار عنصر خاک، هوا، آتش و آب به ترتیب مرتبط است. بقراط همچنین در تئوری خود توصیف سودایی به عنوان مالیخولیایی، دموی به عنوان خوشبین، صفرایی بعنوان تحریک پذیر و عصبانی و بلغمی را به عنوان بی تفاوت شرح داده است. مشتقات این نظریه اولیه به عنوان اصلاح اصطلاحات توصیفی تا قرن بیستم به آن اشاره می‌شد. مالیخولیایی و دموی و عصبانی توسط امیل کریپلین برای توصیف بیماران افسرده و شیدایی استفاده می شد. سرانجام تلاش های رسمی برای فهرست کردن انواع شخصیت ها از طریق تولید راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی ( dsm i) که در سال ۱۹۵۲ رخ داد، ۷ اختلال شخصیت را فهرست کرد. این فهرست متناوبا طولانی و متراکم شد. در سه ویرایش بعدی dsm نهایتاً ده اختلال شخصیتی را در آخرین نسخه dsm( dsm v) بیان می کند. طبق توافق اخیر، اختلالات شخصیتی به عنوان الگوی رفتار های ناسازگار مزمن توضیح داده شده که انعطاف ناپذیر و فراگیر هستند و منجر به اختلال و پریشانی در فرد می شوند.

اختلال وسواس فکری-عملی، یا اختلال وسواسی-جبری یک اختلال اضطرابی مزمن است که با اشتغال ذهنی مفرط درمورد نظم و ترتیب، امور جزئی و همچنین کمال‌طلبی همراه است که تا حدی که به از دست دادن انعطاف‌پذیری فرد در انجام امور زندگی می‌انجامد. مقاله زیر توسط دکتر ندا فرزانه روانپزشک دارای بورد تخصصی در مورد "آیا بیماری وسواس قابل درمان است؟" توسط ایشان برای خوانندگان محترم سایت تهیه شده است.

در اختلال وسواس فکری-عملی، افکار وسواس‌گونه و اضطراب‌آور با وسواس‌های عملی معمولا همراه می‌شود. وسواس‌های عملی، کارهایی وسواس‌گونه هستند که شخص برای کوشش در راه کاهش وسواس‌های فکری خود انجام می‌دهد. این کردارها تکراری و کلیشه‌ای و تا اندازه‌ای غیرارادی هستند.

انواع مختلف بیماری وسواسی جبری:

طبق جدیترین راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی،اختلال وسواسی -جبری و اختلالات مرتبط شامل اختلال وسواسی- جبری ، اختلال بدریخت انگاری بدن، اختلال ذخیره‌سازی، اختلال کندن مو، اختلال خراشیدن پوست، اختلال وسواسی -جبری و اختلالات ناشی از مواد/دارو، اختلال وسواسی-جبری و اختلالات مرتبط ناشی از بیماری طبی، اختلال وسواسی-جبری و اختلالات مرتبط معین دیگر و اختلال وسواسی-جبری و اختلالات مرتبط نامعین می‌باشد.  بر این اساس اختلال وسواسی-جبری، به دو گونه فکری و عملی تعریف می‌شود.

برخی از افراد مبتلا به بیماری وسواسی جبری ، در شرایط پراضطراب، اقدام به کندن موهای سر بویژه جلوی سر خود می‌کنند همچنین برخی دیگر، وسواس کندن پوست دارند. بعضی دیگر از مبتلایان، وسواس احتکار دارند و هر چیز دور ریختنی را نگه می‌دارند و نمی‌توانند وسایل بی‌ارزش، لباس‌های کهنه خود و غیره را دور بریزند.

نکات مهم در مورد بیماری وسواسی-جبری:

بیماری وسواسی – جبری حتی در سنین نوجوانی نیز می‌تواند شروع شود. مثلا برخی از نوجوان‌ها به دلیل ابتلا به بیماری وسواسی جبری ocd)) ، برای خواندن یک صفحه کتاب، حدود دو سه ساعت وقت می‌گذارند که انجام این کار می‌تواند بازدهی آنها را کم کند. امروزه یک نوع دیگری از بیماری وسواسی جبری ocd)) در افراد دیده می‌شود که با تلفن همراه مرتبط است. افراد مبتلا به این نوع بیماری وسواسی- جبری، تلفن همراه خود را بدون هیچ دلیلی دائم چک می‌کنند، حتی در شرایطی که صدای تلفن همراه خود را روی حالت سکوت نگذاشته‌اند. مردان و زنان به یک اندازه ممکن است به اختلال وسواسیِ جبری مبتلا شوند اما ابتلاء به این اختلال در مردان عمدتاً در سنین پایین‌تری نسبت به زنان روی می‌دهد.احتمال تطابق در دوقلوهای همسان بالاتر است و در افراد با سطح پایین اقتصادی بیشار دیده می شود.

بیماری وسواسی جبری با چه بیماری های روحی روانی همزمان شایع است؟

بیماری وسواسی جبری ocd)) اکثرا با سایر بیماری های روانی دیگری نیز میتوانند همزمان باشند. . دکتر فرزانه بورد تخصص روانپزشکی بیان میکند که اختلالات اضطرابی، اختلالات خلقی شامل بیماری افسردگی ماژور و دو قطبی، اختلالات کنترل تکانه و اختلالات مصرف مواد در دسته شایع ترین بیماری های روانی هستند که باید به موقع توسط روانپزشک تشخیص داده شده و درمان شوند تا فرد بیمار مبتلا بتواند به عملکرد عادی خود در زندگی اش برگردد. اختلالات تیکtic)  و دیگر انواع بیماری های مرتبط با وسواس ocrd) نیز معمولا می توانند با بیماری وسواسی جبری ocd) رخ ‌دهند. ندا فرزانه روانپزشک غرب تهران بیان می کند که در یکی از جدید ترین بررسی ها مشخص شده است که در ۷۹.۲ % موارد، بیماری وسواس ocd)  بعد از اختلالات اضطرابی دیگری مثل بیماری اضطراب اجتماعی شروع میشود در حالی که بیماری وسواسی جبری ocd) تقریبا به اندازه 92/8% قبل از یک اختلال خلقی نیز می تواند شروع شود. نکته جالب این است که بیماری وسواسی جبری حتی در ۵۸.۹ % موارد می تواند با اختلالات مصرف مواد نیز شروع شود. علاوه بر این، برخی شواهد زیادی حاکی از افزایش ابتلای همزمان به بعضی از بیماری های جسمی در افراد مبتلا به بیماری وسواس ocd) است.​

نوع شدید بیماری وسواسی جبری: در موارد شدید بیماری وسواسی جبری ocd)  به صورت یک اختلال شدیدا آسیب زننده در بسیاری از حوزه های شغلی، فردی و زناشوئی با شیوع ۶۵.۳ % از موارد به مدت ۱۲ ماه است. متاسفانه، علی‌رغم افزایش آگاهی از علایم وسواس عوارض ناشی از آن، این بیماری کم‌تر تشخیص داده می‌شود و تحت درمان قرار نمی‌گیرد. و در عمل تنها تعداد کمی از موارد شدید بیماری وسواس به میزان ۳۰.۹ %‏تحت درمان ویژه روانپزشک و روان درمانگر وسواس قرار می گیرند. ​

مقاله زیر توسط دکتر ندا فرزانه متخصص اعصاب و روان  در مورد " آیا افراد مضطرب ترسوترند؟ " توسط ایشان برای خوانندگان محترم سایت تهیه شده است.

احساس های ترس و نیز اضطراب هر دو میتوانند به عنوان واکنش در مقابل خطر در موقعیتهای مختلف باشند که این مسئله در درمان قطعی اضطراب بسیار مهم است. ترس در مواقعی ایجاد میشود که فرد در موقعیت تهدیدکننده حیات جسمی و یا روانی قرار بگیرد.از طرفی نیز اضطراب در مواقعی رخ میدهد که فرد تصور کند که در موقعیت تهدید کننده حیات جسمی و یا روانی قرار گرفته است.

طبق جدیدترین تحقیقات انجام شده بر روی مغز افرادی که اضطراب دارند، مشخص شده است که مغز این افراد به هر دو نوع محرکهایی که تهدید کننده “سریع” که بر پایه ایجاد ترس است (منظور ترس محور) و نیز محرکهای کند که بر پایه ایجاد اضطراب است (منظور اضطراب محور)، واکنش نشان میدهد.بر اساس این مطالعات مشخص شده است که مغز همه افراد (مضطرب و یا غیر مضطرب) به محرکهای بر “ترس محور” به نحوی واکنش نشان میدهد.البته واکنش مغز افراد مضطرب با واکنش مغز افراد غیر مضطرب به محرکهای “اضطراب محور” کاملا متفاوت است و این یعنی میزان اضطراب روانی فرد در اینکه مغز چه واکنشی به محرکهای “اضطراب محور” بدهد، تاثیر مهمی دارد.به نحوی که هر چقدر میزان اضطراب فرد بالاتر باشد، به همان میزان نیز میزان ترس فرد بیشتر میشود.مثلا اگر به فردی که مضطرب است گفته شود که الان یک اتفاق خیلی بدی در حال رخ دادن در بیرون است ، اگر در همان لحظه از او آزمایشات “اسکن الکتریکی مغز” و یا ” سیگنال الکتریکی مغز” گرفته شود، نشانگر این است که مدارهای مغزی مرتبط با اضطراب واکنش شدیدتر و سریعتری را به محرکهای “اضطراب محور ” میدهند.

در ارزیابی برای درمان قطعی اضطراب باید ترس را از دلشوره و اضطراب، که معمولاً بدون وجود تهدید خارجی رخ می‌دهد، باید جدا دانست. علاوه بر این ترس به رفتارهای خاصِّ فرار و اجتناب مربوط است، در حالی که اضطراب، ناشی از تهدیدهایی خواهد بود که مهارناپذیر و غیرقابل اجتناب تلقی می‌شوند. ترس معمولاً با درد ارتباط دارد. مثلاً کسی از ارتفاع می‌ترسد، چه، اگر از ارتفاعی بیفتد آسیب جدی خواهد دید یا حتی خواهد مرد. بسیاری از نظریه‌پردازان، چون جان برودس واتسن و پال اکمن، پیش نهاده‌اند که ترس یکی از چند احساس بنیادین و فطری است (نظیر شادمانی و خشم). ترس از سازوکارهای بقا است و معمولاً در پاسخ به یک محرک منفی خاص روی می‌دهد.

"استرس بیش از حد "در خانواده ها بر روی تمام اعضای خانواده تاثیر منفی میتواند بگذارد مثل افزایش میزان بیماریهای جسمی، روانی و روان-تنی یا سایکوسوماتیک در این اعضای خانواده. خانواده های پراسترس نشانه های خطری وجود دارند که در ادامه به آنها اشاره می کنم.

استرس و کارکرد جنسی وجود استرس یا هر عامل دیگری که باعث ایجاد اضطراب یا افکار منفی در فرد شود، می‌تواند بر کارکرد جنسی تاثیر بگذارد. مهم‌ترین ارگان جنسی در بدن، مغز است. بنابراین سلامت و تعامل جنبه‌های زیست شناختی و روانشناختی سیستم عصبی در کنار کارکرد مناسب سایر اندام‌ها برای تحقق یک زندگی جنسی موفق بسیار مهم است. به همین دلیل زوج باید با برنامه‌‌ریزی مناسب تا حد امکان سعی کنند تا حریم خصوصی خود را بهبود ببخشند. علاوه بر زمان‌بندی مناسب، حتی در آپارتمان‌های کوچک امروزی نیز هنوز تدابیری قابل اجرا هستند که این حریم را مستحکم‌تر می‌کند. مثلا اگرچه در منازل با فراوانی زیادی، درهای ساده و نسبتا بی‌کیفیتی برای اتاق‌های خواب تعبیه می‌شود، ولی به لحاظ فنی، راه‌هایی نیز برای آکوستیک کردن همین درها وجود دارد و با مقداری هزینه، دست یافتن به محیطی با آرامش خاطر بیشتر امکان‌پذیر است.