سرطان مثانه در زنان و مردان: علائم و درمان
دکتر سلمان اسلامی متخصص اورولوژی
سرطان مثانه نوعی سرطان است که در مثانه که یک عضو بالن شکل در ناحیه لگن است و ادرار را جمع‌آوری می‌کند، آغاز می‌شود. سرطان مثانهاغلب در سلول‌های پوشش داخلی مثانه شکل می‌گیرد. این سرطان بطور معمول در افراد بزرگسال مشاهده می‌شود هر چند می‌تواند در هر سنی رخ دهد.
بخش عمده‌ای از سرطان‌های مثانه در مرحله اولیه تشخیص داده می‌شوند (هنگامی سرطان مثانه تا حد زیادی قابل درمان است). هر چند حتی سرطان مثانه در مرحله اولیه نیز احتمال عود دارد. به همین دلیل، بازماندگان سرطان مثانه اغلب برای سال‌ها پس از درمان تحت آزمایش قرار می‌گیرند تا امکان عود سرطان مثانه بررسی شود.
در صورتی که علائم یا نشانه‌هایی (که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد) مانند وجود خون در ادرار را دارید و اگر نگران هستید این علائم، نشانه‌های خطر ابتلا به سرطان مثانه هستند، به متخصص مراجعه نمایید. گزینه‌های درمانی برای سرطان مثانه بستگی به چند عامل از جمله نوع و مرحله سرطان، وضعیت کلی سلامتی و اولویت‌های درمان دارند. گزینه‌های پیش روی خود را با پزشک مورد بحث قرار خواهید داد تا بهترین درمان برای شما تعیین گردد. جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره روش‌های درمان و کنترل سرطان مثانه و یا رزرو نوبت می‌توانید با ما از طریق شماره 0۲۱88343444 تماس حاصل نمایید.
علائم
علائم و نشانه‌های سرطان مثانه ممکن است شامل موارد زیر باشند.
خون در ادرار (هماچوری): ممکن است ادرار به رنگ قرمز روشن یا به رنگ کولا باشد. یا ادرار رنگ طبیعی داشته باشد اما ممکن است در آزمایش میکروسکوپی ادرار، خون مشاهده شود.تکرر ادرار,سوزش ادرار,کمر دردو درد لگن
دلایل
همیشه دلیل بروز سرطان مثانه مشخص نمی‌باشد. سرطان مثانه با سیگار کشیدن، عفونت‌های انگلی، پرتو درمانی و قرارگیری در معرض مواد شیمیایی مرتبط است. سرطان مثانه زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های مثانه شروع به رشد غیر عادی می‌کنند. این سلول‌ها به جای اینکه مانند گذشته رشد کرده و تقسیم شوند، دچار جهش‌هایی می‌شوند که باعث رشد خارج از کنترل و عدم مرگ آنها می‌گردد. این سلول‌های غیر عادی یک تومور را تشکیل می‌دهند.
عوامل خطر
عواملی که ممکن است باعث افزایش خطر سرطان مثانه شوند عبارتند از:
سیگار کشیدن
سیگار کشیدن ممکن است با تجمع مواد شیمیایی مضر در ادرار خطر ابتلا به سرطان مثانه را افزایش دهد. این مواد شیمیایی مضر ممکن است به پوشش داخلی مثانه آسیب بزنند که می‌تواند خطر سرطان را افزایش دهد.
افزایش سن
سرطان مثانه می‌تواند در هر سنی رخ دهد اما در موارد نادری در افراد با سن کمتر از ۴۰ سال مشاهده می‌شود.
جنسیت مرد
احتمال ابتلا به سرطان مثانه در مردان بیشتر از زنان است.
قرارگیری در معرض برخی مواد شیمیایی
کلیه‌های شما نقش کلیدی در تصفیه مواد شیمیایی مضر از جریان خون و انتقال آنها به مثانه بازی می‌کنند. مواد شیمیایی مرتبط با خطر سرطان مثانه شامل آرسنیک و مواد شیمیایی مورد استفاده در تولید رنگ‌ها، لاستیک، چرم، منسوجات و محصولات رنگی می‌باشند.
مصرف برخی داروهای دیابت
در افرادی که داروی دیابت پیوگلیتازون را برای بیشتر از یک سال مصرف کرده باشند، خطر ابتلا به سرطان مثانه افزایش می‌یابد.
التهاب مزمن مثانه
التهاب (سیستیت) یا عفونت‌های ادراری مزمن یا مکرر ممکن است خطر ابتلا به سرطان مثانه سلول سنگفرشی را افزایش دهند.
سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان
اگر قبلاً سرطان مثانه داشته‌اید، احتمال ابتلای مجدد به آن بیشتر است. در صورتی که یک یا چند نفر از بستگانتان سابقه ابتلا به سرطان مثانه را داشته باشند، خطر ابتلا به این بیماری برای شما نیز بیشتر است، هرچند احتمال وقوع سرطان مثانه در بین اعضای خانواده نادر است.
تشخیص
آزمایش‌ها و روش‌های مورد استفاده برای تشخیص سرطان مثانه ممکن است شامل موارد زیر باشند:
سیستوسکوپی
در طول سیستوسکوپی، پزشک یک لوله باریک (سیتوسکوپ) را از میان مجرای ادرار وارد می‌کند و به پزشک اجازه می دهد تا داخل مجرای ادرار و مثانه را مشاهده کرده و معاینه نماید. بیمار معمولاً در حین سیستوسکوپی تحت بی‌حسی موضعی قرار می‌گیرد تا دردی احساس نکنید.
نمونه‌برداری
ممکن است در حین سیستوسکوپی پزشک یک ابزار مخصوص را از طریق اسکوپ عبور دهد و وارد مثانه کند تا یک نمونه سلولی را جهت آزمایش جمع‌آوری نماید. همچنین می‌توان از آن برای درمان سرطان مثانه استفاده کرد.
سیتولوژی ادرار
نمونه‌ی ادرار زیر یک میکروسکوپ تحلیل می‌شود تا احتمال وجود سلول‌های سرطانی در روشی به نام سیتولوژی ادرار کنترل شود.
آزمایش‌های تصویربرداری
آزمایش‌های تصویربرداری به پزشک اجازه می دهند تا ساختارهای مجرای ادرار را معاینه کند. در آزمایش‌هایی که برای مجرای ادرار انجام می‌شوند یک رنگ مورد استفاده قرار می‌گیرد که پیش از انجام آزمایش به داخل یک رگ تزریق می‌شود. در پیلوگرافی داخل وریدی از رنگ برای مشخص کردن کلیه‌ها، لوله‌های حالب و مثانه استفاده می‌گردد. سی تی اسکن به پزشک این امکان را می‌دهد تا مجرای ادرار و بافت‌های اطراف را بهتر ببیند.
مرحله‌بندی سرطان
پس از اینکه تایید شد که سرطان مثانه دارید، ممکن است پزشک آزمایش‌های اضافه‌ای را برای تعیین گستردگی (مرحله) سرطان تجویز کند:
سی تی اسکن،ام آر آی،اسکن استخوان،رادیوگرافی قفسه سینه
مراحل سرطان مثانه
مراحل سرطان مثانه عبارتند از:
مرحله ۱: سرطان در این مرحله در پوشش داخلی مثانه رخ می‌دهد اما دیواره عضلانی مثانه را مورد حمله قرار نداده است.مرحله ۲: در این مرحله، سرطان به دیواره مثانه گسترش یافته است اما همچنان محدود به مثانه می‌باشد.مرحله ۳: سلول‌های سرطانی از دیواره مثانه به بافت‌های اطراف انتقال پیدا کرده‌اند.مرحله ۴: ممکن است تا این مرحله سلول‌های سرطانی تا غدد لنفاوی، اندام‌های دیگری مانند استخوان، کبد یا ریه‌ها انتقال یافته باشند.درماندرمان برای سرطان مثانه در مرحله اولیهجراحی جهت برداشتن تومور: برداشتن تومور از طریق مجرای ادرار (turbt) اغلب به منظور برداشتن تومورهای مثانه که محدود به لایه‌های داخلی مثانه هستند، استفاده می‌شود. در حین این روش، پزشک یک حلقه سیمی کوچک را از طریق یک سیستوسکوپ عبور داده و وارد مثانه می‌کند. حلقه به منظور از بین بردن سلول‌های سرطانی با یک جریان الکتریکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در برخی موارد، ممکن است از یک لیزر پر انرژی به جای جریان الکتریکی استفاده شود.
درمان بیولوژیک (ایمن درمانی): درمان بیولوژیک با علامت دادن به سیستم ایمنی بدن برای کمک به مبارزه با سلول‌های سرطانی عمل می‌کند. درمان بیولوژیک برای سرطان مثانه معمولاً از طریق مجرای ادرار و مستقیماً داخل مثانه انجام می‌شود.جراحی برای سرطان مثانه تهاجمی
در صورتی که سرطان لایه‌های عمیق‌تر دیواره مثانه را مورد حمله قرار داده باشد، می‌توانید گزینه‌های زیر را در نظر بگیرید:
جراحی جهت برداشتن کل مثانه: رادیکال سیستکتومی عملی برای برداشتن کل مثانه و نیز غدد لنفاوی اطراف است. در مردان، رادیکال سیستکتومی معمولاً شامل پرداشتن پروستات و کیسه‌های منی است. این عمل در زنان شامل برداشتن رحم، تخمدان‌ها و بخشی از واژن می‌باشد.
جراحی به منظور ایجاد راهی جدید برای خروج ادرار از بدن: بلافاصله پس از رادیکال سیستکتومی، جراح یک راه جدید برای دفع ادرار ایجاد می‌کند. در برخی موارد، ممکن است جراح یک مخزن شبیه به مثانه را از یک تکه از روده ایجاد کند. این مخزن در داخل بدن قرار می‌گیرد و به مجرای ادرار متصل می‌شود که امکان دفع ادرار بطور عادی را فراهم می‌کند. ممکن است نیاز به استفاده از یک کاتتر جهت تخلیه تمام ادرار از این مخزن داشته باشید.
شیمی درمانی
درمان شیمی درمانی برای سرطان مثانه معمولاً شامل استفاده از دو یا چند داروی شیمی درمانی بصورت ترکیبی است. داروها را می‌توان از طریق یک ورید در بازو (داخل وریدی) وارد بدن کرد یا بصورت مستقیم با عبور دادن یک لوله از میان مجرای ادرار وارد مثانه کرد.
از شیمی درمانی می‌توان برای کشتن سلول‌های سرطانی که ممکن است پس از جراحی باقی مانده باشند، استفاده کرد. همچنین قبل از عمل جراحی نیز قابل استفاده است. در این صورت، شیمی درمانی ممکن است تومور را به حدی کوچک کند که جراح بتواند یک جراحی با تهاجم کمتر را انجام دهد.
پرتو درمانی
پرتودرمانی برای سرطان مثانه معمولاً با استفاده از یک دستگاه که دور بدن حرکت می‌کند و پرتوهای انرژی را به نقاط مشخصی می‌تاباند، انجام می‌گیرد. پرتودرمانی را می‌توان پس از عمل جراحی به منظور کشتن سلول‌های سرطانی باقیمانده مورد استفاده قرار داد. گاهی اوقات این روش با شیمی‌درمانی و در صورتی که امکان انجام عمل جراحی نباشد، ترکیب می‌شود، هرچند بطور کلی این روش به عنوان آخرین راه حل توصیه می‌گردد.
پیشگیری
با اینکه هیچ روش تضمینی برای پیشگیری از سرطان مثانه وجود ندارد، اما می‌توانید اقداماتی را برای کمک به کاهش خطر ابتلا به آن انجام داد. برای مثال:
سیگار نکشید: سیگار نکشیدن بدین معنی است که مواد شیمیایی سرطان‌زای موجود در سیگار در مثانه جمع نمی‌شوند.در مورد مواد شیمیایی محتاط باشید: اگر با مواد شیمیایی کار می‌کنید تمام دستورالعمل‌های ایمنی را برای پرهیز از قرار گرفتن در معرض آنها رعایت کنید.در طول روز آب بنوشید: نوشیدن مایعات بخصوص آب می‌تواند مواد سمی که ممکن است در ادرار تمرکز پیدا کنند را رقیق کرده و با سرعت بیشتری از مثانه خارج کند.میوه و سبزیجات مصرف کنید: یک رژیم غذایی سرشار از انواع میوه‌ها و سبزیجات مختلف را برای خود انتخاب نمایید.
نظرات شما
نظرتون در مورد پست سرطان مثانه در زنان و مردان: علائم و درمان چی هست ؟