بیشترین عمل تعویض مفصل روی زانو انجام می‌شود. بیمار با راهنمایی جراح ارتوپد تصمیم به تعویض مفصل می‌گیرد. جراحی تعویض کامل مفصل زانو (tkr) در موارد زیر انجام می‌شود:
- آسیب دیدن مفصل زانو به دلیل ابتلا به آرتروز زانو، روماتیسم مفصلی و دیگر بیماری‌های استخوانی یا شکستگی
- زانودرد یا مشکلی که باعث دشواری در راه رفتن و انجام فعالیت‌های روزانه می شود.
در عمل تعویض مفصل زانو بطور کامل، جراح دو سر استخوان‌های مفصل زانو (درشت نی یا تیبیا) و ران (فمور) برداشته و با بخش‌های مصنوعی، متشکل از سرپوش فلزی قرار گیرنده روی سر استخوان ران و سرپوش پلاستیکی قرار گرفته روی سر استخوان درشت نی، جایگزین می‌کند. قطعه پلاستیکی در جراحی تویض مفصل زانو نیز گاهی اوقات جایگزین کاسه زانو می‌شود. تصویر زیر tkr را نشان می‌دهد.
فیزیوتراپی قبل از جراحی
هر چه بیمار پیش از عمل در شرایط جسمی بهتری باشد، به همان نسبت نتایج بهتری (به ویژه در کوتاه مدت) به دست خواهد آمد. فیزیوتراپیست پیش از جراحی، نرمش‌ها و حرکات اصلاحی و همچنین شیوه راه رفتن با استفاده از ابزار کمکی در دوران پس از عمل تعویض مفصل زانو را به بیمار آموزش می‌دهد. فیزیوتراپیست همچنین بیمار را در خصوص اقدام‌های احتیاطی و ایجاد تغییرهای لازم در خانه، مانند برداشتن فرش‌های لغزنده یا قرار دادن صندلی به شیوه‌ای که بتوان برای برداشتن اشیاء از کابینت‌های کوتاه بجای چمباتمه زدن، نشست، راهنمایی می‌کند. اقدام به ایجاد این تغییرها در دوران قبل از عمل همواره آسان‌تر از بعد از عمل است. در کنار این توصیه‌ها مصرف دخانیات باید ترک شود تا دوره بهبودی پس از عمل سریعتر طی شود. بیمار در صورت داشتن اضافه وزن باید پیش از عمل وزن خود را کاهش دهد. کاهش وزن نیز دوران بهبود را کوتاه‌تر می‌کند و عملکرد و نتایج کلی پس از عمل را بهبود می‌بخشد.
فیزیوتراپی بعد از جراحی
بیمار احتمالاً پس از این عمل 2 تا 3 روز در بیمارستان بستری می‌شود؛ البته چنانچه به عارضه‌های دیگری مانند دیابت یا ناراحتی قلبی مبتلا باشد، باید چند روز بیشتر در بیمارستان بماند. به اکثر بیماران گفته می‌شود که می‌توانند در هنگام ایستادن روی پای جراحی شده تا اندازه ای که باعث درد نشود روی آن وزن خود را بیندازند. متخصص فیزیوتراپی آموزش هایی را برای مدت زمان بستری بودن، به بیمار می دهد، که این آموزش ها عبارتند از:
- آموزش نحوه راه رفتن با واکر یا چوب زیر بغل
- آموزش شیوه بالا رفتن و پایین آمدن از تخت یا صندلی
- کمک به استمرار انجام تمرین‌های تقویت و انعطاف‌پذیری تعلیم داده شده به بیمار پیش از جراحی
کنترل تورم زانو و مواظبت از زخم در حال التیام در این دوران اهمیت بسیار دارد. ممکن است فیزیوتراپیست از تحریک الکتریکی یعنی روشی که در آن الکترودهایی را برای تحریک عصب‌های اطراف زانو روی پوست قرار می‌دهد استفاده کند تا به این وسیله درد و تورم کاهش یابد و زخم بهتر التیام یابد. فیزیوتراپیست گاهی زانو را برای کاهش تورم سرد می‌کند و از وی می‌خواهد تا جوراب طبی ساقه بلند حمایت کننده بپوشد.
پس از ترخیص از بیمارستان بیمار می‌تواند فیزیوتراپی خود با توجه به توانایی بدنی و راحتی در منزل خود یا مطب ادامه دهد.
فیزیوتراپی کیان با بهره‌گیری از کادر مجرب و متخصص و استفاده از تجهیزات پیشرفته آماده خدمت رسانی در منزل شما می‌باشد. جهت هماهنگی با شماره تلفن ۰۷۱32319628 و تماس حاصل فرمایید.
فیزیوتراپی بد از جراحی زانو کمک می‌کند تا بیمار هر چه سریعتر فعالیت خود را از سر بگیرد و از زانوی جدید بهتر از زانوی قبلی مواظبت کند. فیزیوتراپیست تمرین‌های دامنه حرکتی، تمرین‌های گام به گام تقویت عضله و آموزش تعادل و فعالیت‌های دلخواه بیمار را متناسب با شرایط وی برنامه‌ریزی می‌کند. تورم مفصل زانو و پایین پا تا 3 ماه پس از جراحی مفصل زانو متداول است. پوشیدن جوراب‌های مخصوص، سرد کردن و بالا گذاشتن پا روی بالشت در زمان نشستن یا دراز شدن برای کاهش تورم مفید است.
- تمرین‌های دامنه حرکتی: تورم و درد باعث می‌شود تا بیمار زانو را کمتر حرکت دهد. فیزیوتراپیست تمرین‌های ایمن و کارآمدی را برای بازگرداندن دامنه حرکتی زانو به بیمار آموزش می‌دهد تا وی بتواند از عهده انجام فعالیت‌های روزانه برآید.
- تمرین‌های تقویت کننده: ضعف عضله‌های ران و پایین پا بیمار را وادار می‌کند تا هنگام راه رفتن از عصا استفاده کند. متخصص فیزیوتراپی تمرین‌های مناسب را با هدف مستقل و بدون عصا راه رفتن تعیین می‌کند.
- آموزش تعادل: تمرین‌های آموزشی خاص باعث می‌شود تا عضله‌ها پاسخ‌دهی به تغییرات در محیط اطراف، مانند پیاده روی روی سطوح ناهموار یا زمین سنگلاخ، را فرابگیرند. هر گاه بیمار بتواند تمام وزن را بدون بروز درد روی زانو بیاندازد، فیزیوتراپیست نرمش‌های چالاکی (حرکت‌هایی که بیمار را وادار می‌کند تا تغییر جهت، چرخش، شروع و توقف سریع را تمرین کند) و فعالیت‌هایی را در برنامه می‌گنجاند که در آنها از تخته تعادل برای به چالش کشیدن تعادل و کنترل زانو استفاده می‌شود.
- آموزش عملکرد: زمانی که بیمار بتواند به راحتی و بدون درد راه برود، فیزیوتراپیست فعالیت‌هایی را اضافه می‌کند که پیش از محدودیت حرکتی ناشی از زانو درد انجام می‌شدند. این فعالیت‌ها اقدام‌هایی محیطی مانند رد شدن از خیابان یا استفاده از پله برقی را دربرمی‌گیرد. زمان‌بندی ازسرگیری فعالیت‌های تفریحی یا ورزشی در بیماران مختلف متفاوت است که فیزیوتراپیست می‌تواند با توجه به عارضه خاص بیمار زمان مناسب را برآورد کند.
- آموزش فعالیت ویژه: بیمار با توجه به نیازمندی‌های شغل یا ورزش مورد علاقه‌اش باید توانبخشی بعد از جراحی مفصل زانو مضاعفی را نیز متناسب با فعالیت‌های شغلی (مانند بالا رفتن از نردبان) یا فعالیت‌های ورزشی (مانند تاب خوردن در زمان ضربه زدن به توپ گلف) و فشارهای وارده روی زانو را در برنامه بگنجاند. فیزیوتراپیست برنامه توانبخشی دربرگیرنده تمام این موارد را در نظر می‌گیرد.
- اولتراسوند: فیزیوتراپیست تعداد جلسه‌ها و طول مدت هر جلسه را برای هر بیمار مشخص می‌کند. ژل اولتراسوند مانند رسانا عمل می‌کند. متخصص فیزیوتراپی دستگاه اولتراسوند را به صورت دورانی حرکت می‌دهد. اکثر بیماران بهره‌گیری از این روش را بسیار آرامش‌بخش می‌دانند و از انجام آن لذت می‌برند.
- تحریک الکتریکی عصب از روی پوست (tens): بر اساس بسیاری از مطالعات، tens در تسکین درد پس از جراحی تعویض مفصل و همچنین برای بعضی بیماری‌های مزمن، به ویژه کمر درد، مفید است. این روش در مجموع ایمن است.
در کلینیک فیزیوتراپی کیان از روش های تائید شده فیزیوتراپی به منظور کمک به بیمارانی که باید تحت جراحی تعویض مفصل زانو قرار بگیرند، استفاده می شود. روش های فیزیوتراپی از جمله ورزش و حرکات اصلاحی قبل از عمل جراحی برای بیمار تجویز می شود تا وی از شرایط جسمی مطلوبی هنگام عمل برخوردار باشد. بعد از جراحی تعویض مفصل برای به دست آوردن نتایج مورد نظر، برنامه توانبخشی و فیزیوتراپی برای بیمار طرح ریزی می شود. بسیار از عمل های جراحی تعویض مفصل که موفقیت آمیز نیست به دلیل عدم استفاده بیمار از روش های فیزیوتراپی بعد از عمل می باشد، در اینصورت ماهیچه ها ضعیفتر از قبل می شود و دامنه حرکتی مفصل محدودتر می شود. در کلینیک فیزیوتراپی کیان برنامه فیزیوتراپی شامل ورزش، حرکات اصلاحی، اولتراسوند، تحریک الکتریکی عصب از راه پوست و... با توجه به میزان بهبودی و شرایط جسمانی بیمار برای وی تجویز می شود. در هر جلسه درمانی بیمار معاینه می شود تا از روند بهبودی وی اطمینان حاصل شود و همچنین بیمار ابتدا تمرین ها در کلینیک انجام می دهد تا اطمینان حاصل شود که وی به درستی تمرین ها را انجام می دهد.
