ستون فقرات از قسمتهای مختلفی ساخته شده است. بخش عمده ستون فقرات را استخوانها تشکیل می دهند. استخوانهای کمر یا ستون فقرات کمری مقدار زیادی از وزن بدن را تحمل کرکمردردده و ازطناب نخاعی نیزمحافظت می کند. ستون فقرات از 33 مهره تشکیل شده است
اجزای ستون فقرات
ستون فقرات به 4مناطقه تقسیم شده است : گردن (ستون فقرات گردنی) ، بستون فقرات سینه ای ،ستون فقرات کمری و در انتهای ستون فقرات استخوان خاجی و دنبالچه وجود دارد.
مهره های گردن هفت مهره می باشند. اغلب بزرگسالان 12 مهره در ستون فقرات سینه ای دارند . پنج مهره در قسمت کمر وجود دارد و در زیر آن ، استخوان خاجی از پنج مهره ساخته شده است. در فرد بالغ، این پنج استخوان به هم جوش خورده و بصورت یک استخوان می باشد .دنبالچه استخوانهای کوچک در انتهای ستون فقرات است.
ستون فقرات دارای مفاصلی است که در سمت پشت مهره هاقرار دارند. این مفاصل به تسهیل حرکت کمک کرده و برای انعطاف پذیری ستون فقرات بسیار مهم می باشند.
در میان مهره ها، دیسک بین مهره ای وجود دارد. دیسک ها هنگام حرکت مانند بالشتک برای ستون فقرات عمل می کنندو باعث جذب شوکهای وارده به ستون فقرات می شوند.هر دیسک از دو قسمت تشکیل شده. یک نوار خارجی سفت که آنولوس فیبروزوس نامیده می شود و یک ماده داخلی ژل مانند به نام نوکلئوس پولپوزوس مامیده می شود در پارگی دیسک بخشی از نوار حاشیه دیسک پاره می شود و در بیرون ریختن دیسک بخش ژله مانند به داخل کانال نخاعی ریخته می شود.
مهره ها و دیسک ها با هم یک کانال بنام کانال نخاعی را برای حفاظت از نخاع و اعصاب نخاعی ایجاد می کنند.این اعصاب از مرکز مهره ها بیرون آمده و به نقاط مختلف بدن رفته و به حس از جمله حس درد و حرکت کمک می کنند .
ستون فقرات علاوه بر استخوانها از عضلات ، لیگامانها ، تاندون ها و عروق خونی تشکیل شده است. عضلات مسول حرکت ستون فقرات می باشند و در چند لایه می باشند.
رباطها، رشته های قابل انعطاف و سفتی از بافتی بنام بافت پیوندی هستند که استخوانها را به هم متصل می کنند .
تاندونها ، عضلات را به استخوان ها و دیسکها متصل می کنند.
آسیب به هر قسمت ستون فقرات می تواند باعث ایجاد کمردرد شود. تمام کمردردها در اثر بیرون زدگی دیسک نمی باشند. بیرون زدن دیسک نیز همیشه بر روی عصب سیاتیک فشار وارد نمی کند.
- کمردرد
کمر درد دردی است که معمولا قسمت پائین ناحیه پشت را دچار درگیر می سازد. اکثر مردم ، کمردرد را در مرحله ای از زندگی خود تجربه می کنند. کمردرد اغلب درافراد با سن بیشتر از35 سال دیده می شود. کمر از ساختمانهایی مرتبط با همدیگر ساخته شده وشامل استخوان ها، مفاصل، عضلات، رباط ها وتاندون ها است. ساختمان حمایتی اصلی در ناحیه کمر، ستون فقرات می باشد، که از24 استخوان جدا از هم به نام مهره باضافه استخوانهای ساکروم وکوکسیکس تشکیل شده. بین مهره ها ، دیسک قرار دارد که باعث جذب شوک ها ی وارده به ستون فقرات می شود. کار دیگر دیسک ، کمک به امکان خم شدن ستون فقرات است. نخاع از درون کانال نخاعی عبور می کند. نخاع شامل اعصابی است که از مغز به سایر اعضای بدن امتداد دار
درد کمر ممکن است بصورت تنشی، درد واقعی، یا سفتی در ناحیه پشت احساس شود. این درد اغلب بعنوان درد غیر اختصاصی نامیده می شود وممکن است خودبخود پس از چند روز بهبود یابد. درد کمر ممکن است بصورت انواع حاد ومزمن بستگی به مدت آن تقسیم بندی شود. تقسیم بندی کمردرد برحسب مدت آن: کمردرد حاد: کمتر از 6 هفته طول کشیده.
کمردرد تحت حاد: بمدت6 هفته تا 3 ماه طول کشیده.
کمردرد مزمن: بیش از 3 ماه طول کشیده.
علل کمردرد:
تعیین دقیق علت کمردرد مشکل است بهمین دلیل پزشک باید از دانش وتجربه کافی برای تشخیص دقیق علت کمردرد برخوردار باشد.
بیشتر علل کمردرد بعلت کشیدگی بافتهای ناحیه کمر مانند عضلات و لیگامانها هست. بیماریهای دیسک های کمر از علل شایع کمردرد هستند
علل کمتر شایع کمردرد:
شکستگی درمهره ها وسایر استخوانهای کمر
استئوپوروز (پوکی استخوان):در اینحالت استخوانها ضعیف وشکننده می شوند واحتمال ایجاد شکستگی در انها بیشتر می شود
تنگی کانال نخاعی از علل دیگر کمردرد است
لیزخوردگی مهره ها: در اینحالت مهره از مکان طبیعی خود خارج می شودو بعنوان مثال به سمت جلو می لغزد.
بیماری دژنراتیو دیسک: هنگامی است که دیسک در ناحیه ستون فقرات تحلیل می رود وحالت طبیعی خو را از دست می دهد.
آرتروز(استئوارتریت): فرسایش مفاصل درناحیه ستون مهره ای
رماتیسم مفصلی(ارتریت روماتوئید):حالتی التهابی در سیستم ایمنی که باعث التهاب در پوشش غضروفی ونواحی اطرا ف ان مشخص می شود.
سایر علل کمردرد: سرطانها ، عفونت ها
- تشخیص کمردرد:
پزشک متخصص طب فیزیکی ممکن است یکی از انواع تصویربرداری را برای تشخیص علت کمردرد درخواست کند
گرافی اشعه ایکس
سی تی اسکن: تصاویر دقیقی با استفاده از اشعه ایکس ورایانه ارائه می دهد
ام آر آی:از مگنت وامواج رادیوئی برای تصویر برداری استفاده می کند وتصاویر دقیقی از ناحیه کمر ارائه میکند
نوار عصب و عضله: در بررسی اینکه بیمار به جراحی نیاز دارد یا نه ضروری است.
- درمان کمردرد
درمان کمردرد بر حسب علت کمردرد وشدت آن درمان صورت می گیرد.
اقدامات کمک درمانی برای رفع کمردرد:
فعالیت خود را درحد امکان ادامه دهید
بر خلاف گذشته که استراحت طولانی مدت برای بیماران کمردرد تجویز نمی شود؛ شواهد قوی وجود دارد که ادامه فعالیت میتواند به بهبود کمردرد کمک کند
حداقل بمدت 6 هفته یا تا زمان بهبودی درد ، از بلند کرد ن وزنه یا بار سنگین خودداری کنید.
درمانهای طب فیزیکی وتوانبخشی در درمان کمردرد:
این درمانهادر درمان کمردرد کمک کننده هستند و حتی در اکثر موارد کمردردهای شدید،باعث بهبودی می شوند. درمانهای طب فیزیکی طیف وسیعی از درمانها شامل ورزشها ی خاص برای هر بیمار، بهبودشکل قامت ومانیپولاسیون، طب سوزنی؛ تزریقات درمانی؛لیزر درمانی می باشند که توسط پزشک طب فیزیکی وتوانبخشی پس از معاینه دقیق بیمار توصیه می شوند.
جراحی : اکثر افراد دچارکمردرد باروشهای طب فیزیکی وتوانبخشی بهبود می یا بند. جراحی برای بهبود کمردرد اخرین اقدام است.
کلینیک دکتر نوری :
نوبت دهی اینترنتی : #/drnouri
