منحنی های استاندارد فشار خون برای کودکان و نوجوانان ایرانی

تدوین نوموگرام های( منحنی های استاندارد) فشار خون برای کودکان و نوجوانان ایرانی برحسب سن و قد برای اولین بار در ایران

چکیده : اندازه گیری فشار خون به عنوان بخش مهمی از معاینة فیزیکـی روتین ، میبایستی در کلینیکهای طب اطفال مورد توجه پزشکان قرار گرفته و مقادیر بدست آمده با نومـوگرام هـای طبیعـی فشـارخون در کودکان مورد تجزیه و تحلیـل قـرار گیـرد. با توجه به اینکه ریشه بخش عمده ای از هیپرتانسیون درسنین بزرگسالی میتواند انعکاسی از پرفشاری خون از دوران کودکی و نوجوانی باشد، بنابراین، غربالگری و پایش فشار خون شیرخواران در معرض خطر، کودکان و نوجوانان از نظر تشخیص زود هنگام پرفشاری خون در سنین کودکی می تواند در کاهش بروز stroke ، بیمـاری عـروق کرونـر قلب، نارسایی احتقانی قلب ، نارسایی پیشرفته کلیه ، مرگ زود هنگام و در نهایت پیشگیری از آسیب ارگان های هدف در دوران بزرگسالی اثرات مثبت و تاثیرگذاری داشته باشد.

اگرچه به منظور تعریف یک استاندارد برای فشار خون اطفـال در سال 2004 کمیته کنترل فشار خون در طب اطفال در چهارمین نشست خود (fourth task force) نوموگرام هایی را در رابطه با فشار خون در کودکان بر حسب سن ، جنس و قد برای طیف سنی 1 ماه تا 18 سال منتشر نمود، لیکن مطالعات متعدد در کشورها و جوامع مختلف نشان می دهد که سطوح فشار خون طبیعی و نیز شیوع پرفشاری خون در نژادهای مختلف، به لحاظ تأثیر برخی عوامل ژنتیکـی و محیطی، از یک طیـف یکسـانی برخـوردار نمـیباشـد. بدلیل فقدان نوموگرام های فشار خون برای کودکان و نوجوانان ایرانی، ما بر آن شـدیم با اندازه گیری فشارخون سیستولیک و دیاستولیک کودکـان قرار گرفته در گروه سنی 1 ماه تا 18 سال در منطقه جغرافیائی تهران بزرگ ،که به لحاظ ترکیب جمعیتی و به استناد برخی مطالعات انجام شده ، می تواند الگوئی از جمعیت ایران تلقی شود، نسبت به تدوین نوموگرام های فشارخون برای کودکان ایرانی اقدام نمائیم.

در این مطالعه ، ما برای اولین بار در ایران برای تهیه استاندارد های فشار خون بر حسب جنس، سن و قد برای کودکان کشور ، فشار خون سیستولیک و دیاستولیک 16972 کودک درمحدوده سنی1 ماه تا 18 سال را طی یک دوره 10 ساله ، در فاصله زمانی بین 1378 لغایت سال 1388 با رعایت دقیق استانداردها ، اندازه گیری نمودیم. یافته ها نشان دهنده افزایش پایدار فشارخون همزمان با بالا رفتن سن و قد طی یک روند بسیار مشابه در هر دو جنس تا سن 14 سالگی در کودکان مورد مطالعه بود . میزان افزایش فشارسیستولیک درسنین پائین و بعد از بلوغ ( 18-15 سالگی) در پسرها بیشتر از دخترها بود. در رابطه با فشارخون دیاستولیک این افزایش دردختران درحد ناچیزی مشاهده شد( نمودار شماره 1).

ازطرف دیگر الگوی اختلاف درنوموگرام های تدوینی ما، درهردو جنس شبیه به استانداردهای ارائه شده در چهارمین گزارش ایالات متحده آمریکا

در رابطه با تشخیص ، ارزیابی و درمان پرفشاری خون در کودکان و نوجوانان

( the 4th report on high blood pressure in children and adolescents (us-4th-report

و نیز نوموگرام های فشار خون تدوینی برحسب سن و قد در کودکان و نوجوانان آلمانی

بود. german health interview and examination survey on children and adolescents

به عنوان مثال، در مطالعه ما منحنی های گروه پسران زیر 6 سال با قد متوسط ( مساوی صدک 50 ) با نوموگرام های پسران با قد متوسط درمطالعه آمریکا مورد مقایسه قرارگرفت .

صدک 95 فشارخون سیستولیک در کودکان ایرانی درمقایسه با نوموگرام های مطالعه آمریکا (us-4th-report) نشان دهنده وجود اختلاف بین 2 تا 21 میلی مترجیوه بود.

این اختلاف درمقایسه با مطالعه آلمان حداکثر9 میلی مترجیوه گزارش گردید. در پسران 7 تا 15 سال سطح فشارخون درنوموگرام های ما، به مقدار کمی ازهردو مطالعه فوق الذکربالاتر بود.

یافته ها درگروه سنی16 و17 سال به میزان 2میلی متر جیوه کمتراز مطالعه آمریکا (us-4th-report) و به میزان3میلیمترجیوه بالاترازمطالعه آلمان(kiggsa) بود. در رابطه با فشار خون دیاستولیک یافته ها در مطالعه ما بین 1 تا 11 میلیمترجیوه کمتراز صدک های95 نسبت به مطالعه آمریکا (us-4th-report) و مطالعه آلمان بود( نمودار شماره 2).

نتیجه: با توجه به یکسان نبودن یافته های بدست آمده درنوموگرام های ما ، با منحنی های استاندارد مطالعات فوق الذکر، ضرورت دارد منحنی های تدوینی در کودکان ایرانی که سومین مطالعه اپیدمیولوژیک در رابطه با استاندارد های فشارخون در کودکان در جهان می باشد ، به عنوان استانداردهای فشار خون کودکان در ایران مورد استفاده قرار گیرد.