اهمیت اسکن dmsa در ارزیابی کودکان مبتلا به اولین رویداد (اپیزود) عفونت ادراری تب دار و لزوم تجدید نظر درگایدلاین های سال 2011 برای جلوگیری از miss شدن یا (شناسائی نشدن درگیری کلیه) در بیماران

دکتر نعمت ا... عطائی                                                     1400.09.12

فوق تخصص بیماری های کلیه و مجاری ادراری کودکان و نوجوانان

مرکز تحقیقات بیماری های مزمن کلیه در کودکان  -  دانشگاه علوم پزشکی تهران

عفونت دستگاه ادراری urinary tract infection (uti) یکی از شایع ترین  عفونت های باکتریال  در کودکان می باشد. در محدوده سنی 1 ماه تا 11 سال نزدیک به %8 کودکان  حداقل  یک نوبت ابتلا به uti را تجربه خواهند کرد ( 1،2 ).  همچنین تا %30  موارد شیرخواران و کودکان طی 6 تا 12 ماه از شروع  uti  ،ممکن است علائمی از عود عفونت ادراری را داشته باشند ( 3،4 ). 

تب از علائم  شایع در کودکان مبتلا  به uti بوده و عفونت ادراری دراغلب موارد با ناهنجاری های تشریحی( آناتومیک)و اختلالات عملکردی (فانکشنال) در سیستم ادراری همراه می باشد. کودکان مبتلا به اولین رویداد (اپیزود) عفونت ادراری تب دار، در اکثر موارد با یک پیش اگهی عالی بطرف بهبودی سیر می کنند  لیکن ، گروه اندکی از مبتلایان بدلیل بروز تغییرات غیر قابل برگشت در بافت (پارانشیم) کلیه ، در طولانی مدت ممکن است  به برخی عوارض از جمله، پرفشاری خون، پروتئینوری (دفع پروتئین از ادرار) ،  هایپوستنوری (کاهش قدرت تغلیظ ادرار توسط کلیه) ، پره اکلامپسی (افزایش فشار خون در زمان حاملگی  که گاهی با ادم و دفع پروتئین از ادرار همراه می باشد) ، بیماری مزمن کلیه  و بیماری پیشرفته کلیه دچار شوند.  این پی آمدها همگی گواهی است بر ضرورت تشخیص به هنگام،  دقیق، ارزیابی کامل و درمان به موقع عفونت ادراری تب دار در شیرخوران و کودکان می باشد(10-5).     

علیرغم بالا بودن  خطر پیدایش اسکار (جای زخم) در کلیه  در اطفال زیر یکسال و مبتلا به uti تب دار( پیلونفریت)، این عارضه در کودکان  بزرگتر و مبتلا به پیلونفریت نیزمصداق داشته و در طولانی مدت می تواند با آسیب  های جدی در کلیه این گروه از کودکان هم ،همراه باشد(11,12).

دستورالعمل ها  یا  گاید لاین های بین المللی  ارائه شده در سال 2011 از جمله دستورالعمل  آکادمی اطفال آمریکا american academy of pediatrics (aap) و انجمن کودکان ایتالیا، در کودکان قرار گرفته در محدوده سنی 2 ماه تا 24 ماه و مبتلا به اولین رویداد( اپیزود) عفونت ادراری تب دار، در پیشنهاد های خود در رابطه با ارزیابی های تصویری این بیماران، بسنده نمودن به انجام سونوگرافی از سیستم ادراری را کافی دانسته و انجام برخی مطالعات تصویربرداری دیگر ، مثل سینتی گرافی از قشر کلیه با استفاده از رادیو داروی dimercaptosuccinic acid (dmsa)  آغشته به تکنزیوم رادیو اکتیو  و تصویر برداری از مثانه ( سیستوگرافی) را به غیرطبیعی بودن سونوگرافی، یا به  بدتر شدن حال   عمومی  شیرخوار، یا عدم پاسخ فوری به آنتی بیوتیک و یا به عود عفونت ادراری در  شیرخواران موکول نموده اند(13).